‘Türkiye’de yavaş ama güvenli büyüyeceğiz’ Kanada merkezli Scotiabank, son beş yılda Türk bankalarına 5 milyar doların üzerinde finansman sağladı. Bankanın CEO’su Waugh, Türkiye’nin, bu yıl verdikleri kredileri artırdıkları çok az ülkeden biri olduğunu söylüyor. Türkiye’de faaliyetlerine ticaretin finansmanıyla başladıklarını belirten Waugh, “Türkiye’de muhtemelen yakın gelecekte toptan bankacılıkla devam edeceğiz. Eğer başarılı olursak, bireysel bankacılığa geçmeyi istiyoruz” diyor. Mine Zeybekoğlu/Ekonomist Kanada’nın 175 yıllık geçmişiyle tarihi Kanada’dan da eski olan Scotiabank (Bank Nova Scotia), Türkiye pazarına temsilcilik ofisi açarak giren bankalardan biri. Temsilcilik ofisi 1.5 yıl önce İstanbul’da faaliyetlerine başlayan bankanın Türkiye ile ilişkileri çok daha eskiye dayanıyor. Banka yetkilileri, 13 yıldan beri Türk bankalarına sendikasyonlar yoluyla kaynak sağladıklarını anımsatıyor. 50 ülkede faaliyet gösteren banka, mevcut faaliyetlerinde istenilen başarının yakalanması durumunda Türkiye pazarında büyümek için, bankacılık lisansı alınması ya da Türk bankalarıyla ortaklık seçeneklerini değerlendirme kararı almış durumda. Büyüklük açısından dünya bankaları arasında ilk 35 arasında yer alan Scotiabank’ın piyasa değeri de yaklaşık 50 milyar dolar. Scotiabank’ın Başkan ve CEO’su Richard E. Waugh, Başkan Yardımcısı Alberta G. Cefis ve Türkiye Temsilcisi Nihal Olenik’le, bankanın Türkiye’deki faaliyetleri ile hedeflerini konuştuk. Ekonomist: Türkiye’de temsilcilik ofisi açmak, Türkiye operasyonlarınıza ne yönde katkı sağladı? Nihal Olenik: Türkiye piyasasında zaten çok aktif bir durumdaydık. 13 yıldır Türk bankalarına sendikasyonlar yoluyla destek veriyoruz. Ayrıca Türk ithalat ve ihracat hacmine yine Türk bankaları aracılığıyla destekte bulunuyoruz. Türkiye ofisini açmamızın amacı, muhabir bankalarla olan ilişkilerimizi ilerletmek ve işlerimizi genişletmekti. Son 1.5 yılda temsilciliğin açılmasıyla birlikte bu ilişkilerimiz çok iyi yönde gelişim gösterdi. Türkiye’ye sağladığınız toplam finansman tutarı nedir? Son 1.5 yılda nasıl bir artış kaydedildi? Alberta G. Cefis: Küresel ticaret anlamında bakıldığında, dünyada yüzde 10’luk bir küçülme olmasına ve ekonomilerde ciddi bir dönemden geçilmesine rağmen; biz 2008’de Türkiye’de nasıl bir başarı gösterdiysek, 2009’da da aynı seviyeyi koruduk. Richard E. Waugh: Tüm yıllar itibariyle bu rakamı vermek çok zor. Çünkü farklı kanallardan bir akış söz konusu... Ancak son beş yılda Scotiabank’ın sağladığı kaynak tutarının 5 milyar doların üzerinde olduğunu söyleyebiliriz. Türkiye’deki hedefleriniz nelerdir? Waugh: Önümüzdeki beş yılda gelirlerimizi iki katına çıkarmayı planlıyoruz. Örneğin; şu anda Kanada’dan Türkiye’ye akreditif yoluyla yapılan ihracatın yüzde 75’ini Scotiabank finanse ediyor. Ayrıca Türkiye, bizim bu yıl verdiğimiz kredileri arttırdığımız çok az ülkeden bir tanesi. Özellikle gelecek beş yılda burada da önemli oranda artış bekliyoruz. Pazarda büyümek için satın alma ya da benzeri planlarınız var mı? Waugh: Temsilcilik ofisi, bizim için bir başlangıç oldu. Tabii bu anlamda geleceğe dönük öngörülerimiz var. Öncelikle bankacılık lisansı alıp alamayacağımızı incelemeye almayı planlıyoruz. İkinci olarak da, eğer Türkiye’deki mevzuat ve düzenlemeler izin verirse yine Türk bankalarına yatırım yapmak söz konusu olabilir. Bu, başlangıçta azınlık hissedar şeklinde de olabilir. Aslında, zamanı geldiğinde Türkiye’de büyümemizi sağlayacak en iyi fırsat neyse o değerlendirilecektir. Lisans almak için başvuruda bulundunuz mu? Bir yol haritası belirlediniz mi? Waugh: Başlatılmış herhangi bir süreç yok, bir yol haritamız da bulunmuyor şu an için. Bunun iki nedeni var. Birincisi; 13 yıldır bu pazarda ilişkilerimiz olmasına rağmen, temsilcilik ofisimiz açısından yeni sayılırız. İkincisi; uluslararası finansal piyasalarda düzenlemeler açısından belirsizlikler devam etmekte. Global ekonomiyi etkileyen kriz de henüz bitmemiş durumda; dolayısıyla ihtiyatlı davranacağız. Ama Türkiye’de büyümek istiyoruz ve büyüyeceğiz. Belki daha yavaş ama güvenli olacak. Bankanızın faaliyetlerinin ağırlıklı olarak Kuzey Amerika, Orta Amerika ve Güney ve Uzak Asya’da yoğunlaştığı görülüyor. Avrupa’da bankanın varlığının daha az olduğunu görüyoruz. Bu bir tercih mi, yoksa Avrupa pazarına girmek mi zor? Waugh: Aslında tüm Avrupa’da vardık ancak toptan bankacılığa yoğunlaşma kararı nedeniyle İngiltere Londra’da ve İrlanda’daki şubelerimizi konsolide ettik. Ama bulunduğumuzun ülkelerin çoğunda perakende bankacılık ağırlıklı çalışıyoruz. Kanada’da bin 17, Panama, Salvador, Kostarica’da 100’er, Karayipler’de 400, Peru’da 300, Şili’de 150 şubemiz var. Ama mesela ABD’de sadece beş tane, çünkü orada da toptan bankacılığa odaklanmış durumdayız. Bu aslında tamamen o pazarlardaki rekabet yapısına ve regülasyonların getirdiği şartlara bağlı olarak şekillenen bir durum. Cefis: Farklılıkların yanı sıra, aslında faaliyet gösterdiğimiz bütün ülkelerde ortak olan nokta, toptan bankacılığın yanı sıra alt kol olarak ticari finansman faaliyetlerimiz. Gelecek dönemde bankacılık lisansı alma isteğiniz doğrultusunda, Türkiye’de de bireysel bankacılığa mı odaklanmayı hedefliyorsunuz? Waugh: Türkiye’de faaliyetlerimize ticaretin finansmanıyla başladık, muhtemelen yakın gelecekte toptan bankacılıkla devam edeceğiz. Eğer başarılı olursak, bireysel bankacılığa geçmeyi istiyoruz. Çünkü Türkiye bu anlamda kapsam açısından çok büyük bir ülke ve tek şubeyle bunu yapabilmek mümkün değil. Bu doğrultuda, yeni şube açılması, bir Türk bankasına ortak olunması veya izin verilirse satın alınması gibi yöntemler denenecektir. Söylemeliyim ki, Türkiye’nin uluslararası bir finans başkenti olma planı var ve bence bu son derece gerçekçi bir hedef. Diğer Kanada bankalarının Türkiye pazarına ilgisi nasıl? Cefis: Diğer Kanada bankaları da sendikasyonlar vasıtasıyla Türkiye ile iş yapıyorlar. Ama Scotiabank olarak burada bir temsilcilik açarak, bir bakıma diğer bankalara liderlik ettik. Olenik: Diğer Kanada bankaları da bizi takip ederek, bu pazara daha fazla ilgi duymaya başladılar. Sendikasyon kredilerine de ilk Scotiabank katıldı; diğer bankalar bizden sonra katılmaya başladılar. KUTU Krizin iyi örnekleri Türkiye ve Kanada Global krizin bankacılar yüzünden çıktığı çokça söylendi. Scotiabank Başkan Yardımcısı Alberta G. Cefis bu iddialara ilişkin sorumuzu şöyle yanıtladı: “Küresel anlamda yaşanan krize baktığımızda, farklı ceplerden söz edebiliriz. Bu açıdan Türkiye ve Kanada çok iyi örnekler. Avustralya da böyle bir ülke… Bu ülkelerin hiçbirinde banka kurtarma operasyonu olmadı, böyle bir şeye ihtiyaç olmadı. Diğer cebe baktığımızda ise, bazı ülkelerde yeterli regülasyon, kurumsal yönetişim, risk yönetiminin istenilen düzeyde olmadığını gördük. Kredilerin yeterince düşünülmeden, tedbir alınmadan verildiği ortaya çıktı. Yani bu ikinci kısım için, cevabım ‘evet’ olabilir. Bu iddia, geçtiğimiz süreçte zaten muhataplarını buldu diyebiliriz. KUTU Risklerin pek çoğunu gördük Scotiabank Başkan Yardımcısı Alberta G. Cefis “Gelinen noktada bundan sonrası için küresel anlamda ne gibi riskler öngörüyorsunuz?” şeklindeki soruya ise şu yanıtı verdi: “Aslında risklerin pek çoğunu gördük diye düşünüyorum çünkü tüm dünyada gerek kredi gerek likidite risklerinden örnekler yaşadık. Bunlardan en önemlisi de Lehman Brothers’tı. Bence son iki yılda çıkarılan en önemli derslerden biri, risklerin her yerde karşımıza çıkabileceği oldu. Risk almak istiyor muyuz, ne kadar risk almak istiyoruz ve bunu nasıl yöneteceğiz? Bu soruların yanıtlarını baştan doğru vermek gerekiyor.”