Yurtdışında değer kaybeden dolar, euro karşısında tarihi 1.49 seviyesine geriledi. Doların yurtiçinde de daha kısa bir süre önce 1.5500 - 1.6000 aralığında seyrederken 1.4540’lar seviyesine gerilemesi, “Dolarda neler oluyor?” sorusunu gündeme taşıdı. 1.4540, doların bir yıl önceki seviyesi. Dolar son olarak 16 Ekim 2008’de bu seviyelerden işlem görmüştü. Dolarda son zamanlardaki en önemli sarsıntı, petrol ülkelerinin petrolü dolarla satmama konusunda anlaştıkları söylentisiyle başladı. Global kriz öncesinde dünyanın en büyük dolar rezervine sahip ülkesi Çin ve başka bazı ülkeler (Rusya, Brezilya) rezervlerindeki dolar ağırlığını azaltmak istediklerini açıklamıştı. Son bilgilere göre yüklü dolar rezervi bulunan bazı merkez bankaları, döviz rezevleri içinde ağırlığın euro ve yene kaydırmak istiyor. Uzmanlara göre doların değer kaybındaki en önemli nedenlerden biri ABD’nin krizde likidite sağlamak için dolar arzını artırması. İkincisi ise carry trade olarak bilinen düşük faizli parayla borçlanarak daha yüksek faizli para birimlerine yatırım yapılması. IMF beklentisi etkili Geçmiş yılların aksine doların geldiği düşük seviyede dahi fırsat alımlarının gözlenmediğine dikkat çeken uzmanlar bunu IMF beklentisine bağlıyor. Uzmanlar, “Anlaşma imzalanırsa dolar kuru ilk etapta 1.40 hatta 1.38 seviyesini test edebilir” diyor. Uzmanlar dolar için kısa vadede yurtdışı piyasalarda olumluluğun sürmesi durumunda IMF anlaşması yapılmasa bile 1.44 -1.49 aralığının korunmasını bekliyor. Doların yurtiçindeki hareketinin pariteye paralel geliştiğine dikkat çeken uzmanlar, IMF beklentisinin doları yurtiçinde bir miktar daha baskı altında tuttuğunu söyledi. Uzmanlar yatırımcıya piyasalarda bozulma işaretleri görülünceye kadar borsalardaki pozisyonlarını korumalarını, borsa riskini almak istemeyen yatırımcılara ise TL mevduat ve değişken getirili tahvil yatırımlarını tavsiye ediyor. EURO 1.50’YE DOĞRU KOŞUYOR Yurtdışı piyasalarda doların değer kaybının bir süre daha devam etmesi bekleniyor. Euro/ dolar paritesi dün 1.4874 seviyesine kadar geriledi. Böylece dolar euro karşısında Lehman Brothers’ın batışından bu yana geçen süredeki en düşük seviyesini görmüş oldu. Uzmanlar, kısa vadede 1.50 seviyelerini denemesi beklenen paritenin buralarda tutunması durumunda 1.60 seviyelerini dahi görebileceğini söyledi. Aynı uzmanlar Merkez Bankası’nın yurtdışındaki olumlu hava devam ettiği sürece içeride dolara müdahale etmesini beklemiyor. DOLARIN KADERİ FED’E BAĞLI Doların global seyrinde FED’in faizleri yüzde 0 - 0.25 aralığına kadar indirmiş olması etkili oldu. Ekonomistler Amerikan Merkez Bankası’nın faizleri 2010 yılının ikinci yarısından itibaren yükseltmesini bekliyor. Bu tarihten itibaren doların euro ve diğer para birimleri karşısında değerlenmesi bekleniyor. Bu ekonomistlere göre FED faizleri artırmaya başlayabilir ve kademeli olarak 2010 sonunda 1 -1.5 seviyesine kadar çekebilir. Bu noktada ortaya pozitif bir getiri çıktığından dolara yönelim yeniden artacak ve dolar euro karşısında eski itibarını kazanacak. SONGÜL HATISARU/Milliyet