Hakan GÖKSEL Haber 7 Merkez Bankası’nın faizleri indirmesi bankalardan kredi kullanan müşterileri de harekete geçirdi. Yüzde 1,5 seviyelerinden kredi çeken müşteriler faizler 1’in altına inince bankalara akın etti. Kredilerini yüzde 1,30-1,50 oranından çeken müşteriler faiz oranlarını güncelletmek için bankalarda uzun kuyruklar oluşturdu. Bankalar kriz döneminde reel sektöre ve bireysel kredi vermeyerek zorda bırakmıştı. Uzun prosedür ve şartlarla verilen kredilerde ise devir değişti. Kriz döneminde aşırı kar eden bankalar kredi konusundaki cimriliklerine rağmen paralarını daha garanti gördükleri devlet tahvil ve bonolarına yatırmışlardı. Tahvil ve bono faizlerinin düşmesi ile bankalar için kazançlı bir kapı olmaktan çıkan değerli kağıtların yerini yeniden krediler aldı. Merkez Bankası’nın cari dönem itibariyle borçlanma faiz oranı yıllık yüzde 7,25, borç verme faiz oranı ise yüzde 9,75’e düşürmesi ile birlikte bankaların müşterilerine kredi kullandırma faizleri de düştü. Farklı faiz oranlarına rağmen masraflarla hemen hemen aynı seviyede seyreden krediler için bankalar arasında yeni yarış başladı. Bazı bankalar müşteri çekebilmek için ‘hayat sigortası’ gibi uygulamaları kaldırdı, komisyonlardan fedakarlık etmeye başladı. Bankalar müşteri kapmak için yeni kampanyalara imza attı. Mortgage’de Refinansman dönemi Mortgage kapsamında fon kullanan müşteriler, cari dönem kredi oranlarının daha düşük seviyelere ulaşmış olması nedeniyle borçlarını yeniden yapılandırmaya gitti. Refinansman olarak adlandırılan bu süreçte, birçok müşteri kredi çektiği bankayı değiştirmeye başladı. Bankalar birbirinden müşteri kapabilmek için rekabet içine girerken, uygulamaları da kafa karışıklığı yarattı. Aynı bankadan aynı miktarda kredi çeken iki farklı bireysel bankacılık müşterisinin başka bankalarla Refinansman ilişkisini girmesini istemeyen bankalar, faizleri güncellemeye başladı ve karşılığında farklı komisyonlar talep etti. Vatandaş faiz indirimi ile yeni ödeme seçeneklerine kavuşurken alınan komisyon oranları ile bu avantajın büyük bölümünden mahrum kaldı. Kredi faizini güncelletmek isteyen aynı banka müşterilerine bankalar farklı masraf kalemleri çıkardı. Kimi bankalar 800 TL, Bin TL bin 200 TL ve 2 bin TL gibi masraf talebinde bulundu. Bankalar masraflarını çeşitli adlar altında alıyor. Kimi banka bin lirasının Hazine’ye gittiğini ifade ediyor. Özetle Kredi çektiği bankada kredi faizini güncelletmek isteyen müşterilerden istenen komisyon oranı bankacıların insaflarına kalıyor. Refinans yaptıran müşteriye ‘Borcunu erken ödedin' cezası Refinansman sürecine giren yani A bankasından aldığı krediyi B bankasına taşımak isteyen müşterileri ise cezalandırma gibi uygulama ile karşılaşıyor. Özetle kendi bankasında keyfi komisyonlar faiz oranı değişen müşteri, refinansmanda ise daha fazla masrafla karşı karşıya. Çektiği krediyi erken kapatma yoluna giden müşteri en başka kendi bankası tarafından yüzde 2 ceza oranı ile cezalandırılıyor. 50 bin lira çeken müşteri 60 ayda ödeyeceği borcu 60 aydan önceki aylarında herhangi birinde tamamen kapatırsa yüzde 2 yani yaklaşık bin TL ceza ödüyor. Yasalarca konulan bu uygulama banka müşterisinin aleyhine iken bankaların menfaatine hizmet ediyor. Bankalar risk payı olan kredilerinin geri dönüşünü üstelik vadesinden önce aldığı halde müşteriyi cezalandırıyor. Müşteri yeni bankaya geçtiğinde İlave dosya masrafı ve komisyonun gündeme geliyor masraf kalemi asgari 1000 TL’yi buluyor. Mortgage’de kredinin yeni bankaya taşınması hakinde banka eksper ücreti, ipotek fekki, yeni bankanın ipotek tesis etmesi (sırası ile 550 TL – 200 TL – 250 TL, vb) masrafları yeniden alıyor. Bankalar diğer bankanın noter tasdikli ipotek işlemlerini hiçe sayıyor, kendisine yeni gelir kapısı açıyor. Hayat ve Konut sigortaları da diğer bankaca yapılmış olsa da refinansman sürecine girilen banka tarafından müşteriden yeniden isteyebiliyor. Kriz döneminde krediler konusunda bireysel ve kurumsal müşterilere destek olmamakla eleştirilen bankaların krizden çıkış sürecini başladığı bu günlerde faiz oranlarını düşürürken aldığı komisyon müşterileri adeta isyan ettiriyor.. BDDK’nın bankaların komisyon keyfiyeti sürecinde izleyeceği tavır da merak konusu…