Türkiye finans piyasaları geçen hafta önce Standard & Poors (S&P), ardından da Moody's'den gelen olumlu kredi görünümü haberlerine kilitlenmiş, Orta Vadeli Plan'ın (OVP) açıklanmasının hemen ardından gelen bu düzeltmeler dikkat çekmişti. Referans'a konuyu değerlendiren S&P Türkiye Masası Şefi Farouk Soussa, Türkiye'nin kredi görünümünü negatiften durağana çevirmelerinin temelinde dış finansman risklerinin azalması ve ödemeler dengesinin iyileşmesinin yattığını belirtti. Ancak Soussa'ya göre Türkiye için riskler bitmiş değil. Örneğin kamu finansmanı riski artıyor, bu alanda durum 1-2 yıl öncesiyle karşılaştırıldığında iyi değil. Gelecekte de Türkiye'nin önünde iki temel risk var: Ekonominin planladığı gibi düzelmemesi ve petrol fiyatlarında yaşanabilecek beklenmedik bir dalgalanma. Soussa, OVP'nin Türkye ile ilgili algıyı iyileştirdiğini, güven yarattığını belirtti ve "Biz görünümü negatiften durağana çevirmek istiyorduk ama hükümetten mali disiplin anlamında bir sinyal gerekliydi. Bu da OVP ile geldi" dedi. Kredi notunda artırım için incelemeler yaptıklarını, notun yükselebileceğni belirten Soussa, "Bu ekonomiye ve hükümete bağlı. IMF paketini ya da hükümetin planının 6-12 ay içindeki başarısını görmemiz gerekiyor" şeklinde konuştu. 'Hükümetin harekete geçmesi olumlu' S&P, Türkiye'nin kredi görünümünü geçen yılın sonlarına doğru "negatif"e çekmişti. Soussa, o dönemde Türkiye'nin yüksek dış borcu ve dış finansmanı ile ilgili endişeleri olduğunu belirtti ancak aradan geçen bir yılda bu konularda dikkate değer iyileşmeler olduğuna dikkat çekti. "Cari işlemler dengesinin bu yıl Gayrisafi Yurtiçi Hasıla'ya (GSYİH) oranının yüzde 2 civarında olmasını bekliyoruz. Bu da dış finansman risklerinin ciddi şekilde azaldığı ve ödemeler dengesinin sorun olmaktan çıktığı anlamına geliyor. Dolayısıyla bu gelişmeler pozitif yansıma buldu" diyen Soussa, olumsuz koular konusunda uyarıda bulunmaktan da kaçınmadı. Soussa'ya göre cari işlemler dengesinde görülen iyileşme aslında ekonomik büyümenin çok yavaşlamasından kaynaklandı. "Bu genel bir kuraldır, ekonomi geriledikçe cari işlemler dengesinde iyileşme gerçekleşir" diyen Farouk Soussa, petrol fiyatlarındaki oynaklığın da Türkiye ekonomisi için sorun olduğunu belirtti ve ekledi: "Bir diğer sorun da ekonomi geriledikçe kamu finansmanının da gerilemesi. Kamu finansmanı alanında Türkiye 1-2 yıl önce bulunduğu konumda değil." Son 6 ayda S&P olarak Türkiye'yi yakından incelediklerine ve olumlu-olumsuz yaklaşımları dikkate aldıklarına vurgu yapan S&P Türkiye Masası Şefi Soussa, Türkiye'nin görünümünü geçen hafta "negatif"ten "durağan"a yükseltmelerindeki en büyük etkenin dış finansman risklerinde görülen dikkate değer azalma olduğunun altını çizdi. "Hükümetin bütçe açığı ve mali dengeler ile ilgili endişelerimiz olsa da kredi notunda iyileştirme için de hala olasılık var" diyen Soussa "Ayrıca OVP'nin açıklanması da hükümetin kamu finansmanı sorunu ile ilgili hareketsiz kalmayacağı izlenimi verdi" şeklinde konuştu. 'OVP ile mali disiplin sinyali aldık' Soussa, S&P olarak zaten Türkiye'nin görünümünü "durağan"a çekmek istediklerini ve bu yönde çalıştıklarını belirtirken kendilerini tereddütte bırakan temel konunun ise kamu finansmanı olduğunu söyledi. "Tek ihtiyacımız olan şey, hükümetten bir IMF programı olmaması halinde bile uygulanabilecek mali disiplin konusunda alınacak sinyaldi" diyen Soussa, "OVP ile bu sinyali almış olduk. S&P olarak bizim düşüncemiz OVP'nin yeterince güçlü olduğu ve minimum beklentilerimizi karşıladığı yönünde" ifadelerini kullandı. GÖRÜNÜMDEN SONRA NOT SIRADA Türkiye'nin kredi notu üzerinde sürekli çalışmalar gerçekleştirdiklerinin de altını çizen S&P Türkiye Masası Şefi Farouk Soussa, "Görünümü yükseltip daha sonra bir kenara bırakmak olmaz. Kredi notunda olumlu bir hava yakalandı ve not yükselebilir. Ama burada önemli olan içinde bulunulan zor şartlarda ekonomi politikasının ve kredibilite olacak. Şu anda mali plan minimum şartları karşılıyor ama IMF ile anlaşma ya da hükümetin ekonomi politikalarında gelecek 6-12 ay içinde göstereceği başarı kredi notunun yükselmesini sağlayabilir" dedi. Soussa, IMF ile anlaşmanın Türkiye için olmazsa olmaz şeklinde görülmediğinin de altını çizdi. 'TÜRKİYE'Yİ İKİ RİSK BEKLİYOR' Türkiye'nin yakın gelecekte yüz yüze kalabileceği iki risk var. Bunlardan biri ekonominin planlandığı gibi toparlanmaması ve sonucunda kamu finansmanındaki risklerin artması. Çünkü Avrupa'da da yavaş bir toparlanma öngörüyoruz. Bir diğer risk ise petrol fiyatları ile ilgili dışarıdan kaynaklanabilecek bir şey. Petrol fiyatları son 2 yılda son derece oynak bir seyir izledi. Herhangi bir nedenden dolayı bu oynaklığın geri gelmesi durumunda, yani petrol fiyatlarının yeniden yükselmesi halinde Türkiye, halihazırda bir ekonomik yavaşlama döneminde olması nedeniyle çok zayıf bir pozisyonda kalacaktır. Burada da cari açık dengesinde sorunlar yaşanması ve finansman sorunu olması gündeme gelir.N. Aslı Tekinay-REFERANS