İstihdam seviyesi makul gibi görünen bazı hallerde bile, nitelik yönünden baktığınızda sefaletin ve krizin makyajlanmış, boyanmış şeklini görürsünüz. Bizim makyajlı %15 işsizlik oranının makyajsız halinin %28 in üzerinde olduğu gibi. İstihdamın önemli bir kısmı açlık sınırında olabilmekte. Bir kısmı açlık sınırının da altında sigortasız ve sosyal güvenliksiz istihdam olabilmekte. Bir kısmı hiç iş bulamadığı için tarım sektöründe aile faliyetleri içinde oyalanan, aslında eksikliğinde hiç bir üretim azalması olmayan, tarım kesimindeki gereksiz ve katkısız oyalanma istihdamıdır. Aile dayanışması istihdamıdır. İstihdamın bir kısmı, oy avcılığı ve seçmen ilişkileri çerçevesinde hiçbir katma değeri olmadan, yada eksikliklerinde üretimde ve hizmette hiçbir azalma olmayacağı halde devlet, belediye ve kamu kuruluşlarına doldurulmuş politik-partizan istihdamdır. İstihdam konusunda bu nitelemeden sonra bizim kriz konusunda durumu daha iyi görebiliriz. Böyle baktığımızda ve dünya ülkeleri ile karşılaştırdığımızda, yüzlerce ülke arasında kuyunun en dibine düşmüş birkaç ülkeden biri olduğumuzu görüyoruz. Kuyunun dibine düştükten sonra düşüş durdu, daha düşmüyorum diye sevinilirmi? Sorun düştüğümüz kuyudan ne zaman çıkabileceğimizdir. Kuyuda kaldığımız sürece krizdeyizdir. Bizim kuyumuz işsizlik seviyesi, sigortalı ve sosyal güvenlikli insanca yaşanabilecek ücretlerle istihdam seviyesidir. Emeklilere insanca yaşayabileceği geliri sağlayabilen bir istihdam ve sosyal güvenlik sistemidir. Küresel ekonomik göstergelerdeki serbest düşüş durdu. Ancak düşüşün durması başka, düştüğü yerden normale çıkması başka bir şeydir. Durgunluk, daha doğrusu kriz kavramında ölçü (insanca yaşatabilen) istihdam dedikten sonra, Türkiye’de %3 büyümenin işsizliği azaltmayacağını tersine artıracağını belirtelim. Teknolojik gelişmelerin etkisi ile daha az emek istihdamı ile aynı üretim sağlanıyor. Belirli bir büyüme oranı daha az ilave istihdamla gerçekleşiyor. Tarımdaki gizli işsizlik süreç içinde açığa çıkıyor, tarımdaki istihdam oranı azalıyor. Doğal olarak çalışma yaşına yeni ulaşanlar istihdamı gereken insan sayısına ekleniyor. Kısacası Türkiye’de işsizliği azaltmayı başlatabilecek, durgunluktan çıkış sürecinin başlama sınırı %4 ün üzerindeki bir büyüme oranıdır. ABD’de ve Avrupa’da krizin zirvesinde işsizlik zirvesi %10 civarında kaldı. Aynı kriterlere göre ifade edilse Türkiye’de gerçek işsizlik %25 nin üzerindedir. Yüzde 10 un altına inmediği sürecede bu gerçek kriz, sosyal kriz devam edecektir. İşsizliği üç yılda kriz seviyesinin altına indirebilmek için kesintisiz olarak en az %6 nın üzerinde bir büyüme gereklidir. Görünen odurki bu gidişleTürkiye’de kriz devam edecektir. Mevcut servetleri satıp tüketim esaslı ithalata vererekde böyle bir büyüme sürdürülemez. Kaldıki kolay satılır ve para eder türden olanlarıda zaten yerine yeni üretken istihdam yatırımları yapmadan satıp tükettik. Yabancıların bize yatırım yapmasına bel bağlayarak, gelen paralarıda tüketip boğazımıza geçirerek, yabancılar para getiriyor diye futursuzca övünerek gerçekte %25 işsizlik oranını yakalamış ve aşmış durumdayız. Finans sektörümüzden, telekomunikasyona, enerjiden limanlara yabancılara satıp boğazımıza geçirdikce iktisadi bağımlılığımız arttı. Devir artık iktisaden işgal devridir. İktisadi bağımlılık arttıkca, borç alabilmek için daha ne tür açılımlarla karşılaşacağız göreceğiz. Sınır bölgelerimizi kira kılıfında satmaya yeltenmekde dahil düşünemediğimiz açılımlar. Irak sınırından İskenderun körfezine kadar kiralanacak (fiilen satılacak) sınır şeridinden nede güzel çıkış koridoru sağlanırdı Kuzey Iraka. Hem çıkış hemde enerji, petrol hatları koridoru Türkiye’yi teğet geçerek (bypass ederek). IMF’e ihtiyacımız yok diyerek, meydan okurmuş gibi görünerek satışların örtülmeye çalışılması, sahteliğine sivil yargı tarfındanda karar verilen fotokopi darbe belgeleri üretilmesi, gelecek seçimlerdeki oyları şimdiden artırabilmek için fakir ve işsiz halka “Norşin’liler” denilmesi işsizliğe, yokluğa çare olmuyor, karın doyurmuyor. Gündemi değiştirip iktisadi krizin üstünü örtemeyecek. Uzun ince yol gündüz gece gittikce, giderek dahada inceleşiyor, ülkemizi parselliyor, hem de bataklığa gidiyor. Dr. Hamit Bozkurt