Songül Hatısaru / milliyet Kriz nedeniyle 2009’un Türkiye’ye yabancı sermaye girişinde ‘iyi bir yıl’ olmadığını, 2010’un ise ‘birleşme ve evlilik yılı’ olacağını belirten Garanti Yatırım İcra Kurulu Başkanı Metin Ar, şimdilerde yabancı müşteri ziyaretlerinin yeniden hızlandığını söyledi. Ar, bu projeksiyona göre önümüzdeki yıl Türkiye’ye 10 milyar dolarlık yabancı sermaye girişi beklediklerinin altını çizdi. Metin Ar’a göre Türk bankalarının krize likit yakalanması krizin etkisini hafifletti ancak asıl başarı ortalama yaşları 30 - 40 yaşında olan genç banka yöneticilerine ait. Ar, “Türkiye’yi krizden onlar korudu” dedi. Metin Ar’ın başında olduğu Garanti Yatırım’ın bugüne kadar aracılık ettiği yatırım bankacılığı işlemlerinin miktarı 10 milyar doları buldu. Bu tutarın yarısı yabancıların yatırımları. Yabancı payının içinde de İtalyan yatırımları önemli yer tutuyor. Metin Ar tam bir İtalya tutkunu. Türkiye’ye İtalyan yatırımı denince danışman olarak onun ismi geçiyor. İtalyan Cumhurbaşkanı Ciampi’nin verdiği İtalya Liyakat Nişanı sahibi, İtalyan şirketi Türk Pirelli’nin Yönetim Kurulu Başkanı. Birleşme ve halka arzlarda sermaye piyasasının uzman ismi Metin Ar, gündeme ve geleceğe ilişkin sorularımızı yanıtladı. İMKB 48 binlere geldi, ağırlıklı olarak bu bankaların üzerinden gerçekleşti. Türk bankalarının endeksi zıplatması nedeniyle, acaba Türkiye’de işler olduğundan iyi görünüyor olabilir mi? Kısmen doğru ama burada başka bir boyut var. Dünyadaki global kriz finans sektörü yanlış işler yaptığı için yaşandı. Türkiye ise dünya bankalarının yarattığı bu spazmı ister istemez ithal etti. Ancak Türkiye’de aksine bankalar reel sektöre yardım etti. Son 15 yılda tanıdığım tüm Türk bankalarının genel müdürleri, genel müdür yardımcılarının Avrupa standartlarının çok ötesinde bankacılar olduğunu görüyorum. Çok başarılılar. Bankalarımızın iyi durumda olmaları 30 - 40 yaşlarındaki bu genç Türk banka yöneticileri sayesinde oldu. Bankalarımız iyi olunca Türkiye iyi oldu, krizi az hasarla atlattı. Sorunuza gelince bankalarla başlayan borsadaki yükseliş reel sektöre de yayılacak zamanla. Bankalar konut faizlerini indirmeye başladı. Size göre bu seviyeler yeterli mi? Faizler kriz öncesinde bile olmayan oranlara indi. Bankalarda, krediyle finanse ederek ev almak için likidite fazlasıyla var, yeterki talep olsun. Türkiye’de konut talebini etkileyen unsurlardan birisi ev fiyatlarının seyridir. Artık düşüş olmayacak moduna girdiğimizde, kredi hacmi uygun olduğundan piyasa canlanır. Ama bu moda girilmesi için daha bir süre var. 10 milyar dolarlık evlilik 2010’u bekliyor Birleşme ve satın almalar durdu neredeyse? Bu yıl hareket bekliyor musunuz? Son üç aydır iyileşme başladı. Bunu tetikleyen unsurlardan birisi de devlettir. Özelleştirme İdaresi, Ankara doğalgaz özelleştirme danışmanlık ihalesini yaptı. Bu bir milyar dolar mertebesinde, muhtemelen yabancıların da yatırımcı olacağı bir iş olacak. İstanbul’da da İstanbul gazın özelleştirilmesi veya halka arzı ve İDO’nun halka arzı projesi var. Milli Piyango, elektrik üretim özelleştirmeleri var. Elektrik üretim işi 5 - 6 yılda bitecek, tek başına 15 - 20 milyar dolarlık bir özelleştirme demek. Petrol Ofisi’nde yabancı ortağa hisse satışı konusu açıklandı. 2010 birleşme ve evlilikler yaratacak. 2010’da 10 milyar dolarlık bir yabancı sermaye girişi beklentisindeyiz. Geldiğimiz koşullarda IMF’ye ihtiyaç var mı? Gelecek yıl bugünlerde hem dünyanın hem Türkiye’nin durumu bugünkünden daha iyi bir durumda olacak. Bankacılık sistemimizde 12 milyar dolarlık hazır cephane ile bu süreci desteklemek için hazır bekliyor. Bu duruma karşın IMF’den alınacak bir programın hala çok faydası olabilir. İki yıl sonra seçime gidecek bir hükümet kendisini IMF’ye vereceği taahütlerle bağlamak istemeyebilir. Ekim başına kadar bir karar verilecektir herhalde. 12 milyar dolar hazır, isteyen yok Bankaların harika durumda olduğunu söylüyorsunuz. Ancak reel sektör öyle çok da harika bir durumda değil... Türkiye’de bankacılık sektöründe kredi olarak kullandırılabilecek 12 milyar dolar serbest likidite var. Neredeyse bir IMF paketi kadar. Bankalar paranın üstüne oturdukları için bu para durmuyor bilançolarda. Bu para reel sektörün ihtiyaç duymasını bekliyor. Ancak henüz talep yok. Türkiye’nin krizi yaşayan ülkelerden ayrışmasının bir sebebi de budur. Türkiye’de eylül- mart arası oluşan diplere yakın bir dip tekrar olmayacaktır. Bankaların destek gücüyle reel sektörde iyileşme başlamıştır. Belediye 1 milyar TL’lik tahvil ihraç edebilir Faizler düşüyor, eskiden Hazine’nin borçlanması engeldi, özel sektör tahvillerinde hızlanma bekliyor musunuz artık? TÜSİAD’ın içindeki Sermaye Piyasaları Çalışma grubunun başkanıyım. Şu anda firmalar yalnızca TL cinsinden tahvil ihraç edebiliyorlar. Döviz boyutunun kazandırılmasına çalışıyoruz. Tahvil ihraçları faizlerin düşmesiyle birlikte tekrar hız kazanacak. Tahvillerde likiditenin olması için 500 milyon - 1 milyar TL civarında büyüklükler olması gerekiyor ki, alanlar gerektiğinde kolayca satabilsin. 2010’da bu büyüklükleri görebileceğiz, İstanbul Belediyesi de tahvil ihraç edebilir seneye. İki farklı grupta ‘Başkan’ Garanti Yatırım ve Türk Pirelli... İki şiketin de başındasınız. Nasıl oldu? Doğuş grubunun izniyle 1999’da Türk Pirelli’nin yönetim kurulu üyesi olmuştum. Türk Pirelli’nin yönetim kurulu üyelerinin yarısı bağımsız kişilerden seçiliyor. Başkanlık seçimi de bu şekilde. Türk Pirelli bu yıl Türkiye’de, 50’inci yılını kutlayacak. Benden önceki başkan Selahattin Beyazıt idi, ondan önce Bülent Eczacıbaşı ve Nejat Eczacıbaşı başkanlık yaptılar. Selahattin Bey’in ayrılmasıyla bana önerdiler. Bu kez de Garanti Bankası’nın iznini alarak memnuniyetle kabul ettim. Yatırım yapacak şirket arıyor Garanti Yatırım bünyesinde özel bir sermaye yatırımları bölümü kurduklarını anlatan Metin Ar, şirketin bilançosundan yabancı bir ortakla birlikte, orta büyüklükteki şirketlere hissedar olmak, sermaye yatırımı yapmak için kolları sıvadıklarını söyledi. 10 milyar dolar yabancı parası getirecek işler * Ankara Doğalgaz özelleştirmesi * İGDAŞ’ın özelleştirilmesi (veya halka arzı) * İDO halka arzı * Özel sektör halka arzları * Elektrik üretim özelleştirmeleri