Bankalarda karın adresi faiz, kur ve sermaye piyasası işlemi 07.08.2009 | Referans-Ankara | Haber Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurulu (BDDK) son dönemde kar elde ettikleri için eleştirilen bankaların karlılığına ilişkin geniş bir değerlendirme yaptı. Yapılan eleştirilere bir karşılık olarak yorumlanan raporu yayımlayan BDDK, bankaların haziran ayına kadar elde ettiği 10 milyar 980 milyon TL'lik net karın nerelerden elde edildiğini tek tek gösterdi. Artışta net faiz gelirleri ile sermaye piyasası işlem karlarındaki ve kambiyo karındaki artışın etkili olduğu ortaya konuldu. Bankaların ilk 6 ayda net faiz geliri ise yüzde 35,2 artarak 20.4 milyar, sermaye piyasası işlem karları yüzde 269,5 artarak 1.6 milyar ve kambiyo karları da yüzde 760,7 artarak 241 milyon TL oldu. Faiz gelirinde hızlı artış BDDK Türk bankacılık sektörünün genel görünümünü 6 aylık sonuçlar üzerinden değerlendirdi ve bir rapor haline getirdi. Geçen yılın ilk altı ayında 8 milyar 281 milyon TL net kar eden bankalar, bu yılın aynı döneminde 10 milyar 980 milyon TL net kar elde etti. Geçen yıla göre net kar yüzde 32,6 oranında artış gösterdi. Karda en büyük etkiyi net faiz gelirlerindeki yüzde 35,2'lik artış sağladı. BDDK'nın çalışmasına göre geçen yıl 15.1 milyar TL düzeyindeki net faiz geliri, bu yıl 20.4 milyar TL'ye çıktı. Ancak takipteki alacaklardaki artışla birlikte bunun için ayrılan provizyonlar (bir tür karşılık) 1.9 milyar TL'den 5.1 milyar TL'ye çıktı. Yani bankaların provizyon sonrası net faiz geliri bu yıl 15.3 milyar TL oldu. BDDK'nın çalışmasında bankaların net faiz gelirlerindeki artış ise şöyle izah edildi: "Piyasa faiz oranları hızlı bir şekilde düştü, kısa vadeli olan mevduat faiz giderleri yüzde 2,4 yükseldi. Buna karşın kredilerden alınan faiz gelirleri yüzde 17,7 ve menkul değerlerlerden alınan faiz gelirleri yüzde 13,7'lik arttı." Bankaların toplam faiz gelirinin yüzde 13,7 oranında artarak 44.8 milyar liraya çıktığı bu yılın ilk yarısında, faiz giderleri ise sadece yüzde 0,3'lük artışla 24 milyar 359 milyon lira olarak gerçekleşti. En yüksek kar Nisan 2009'da Dönem net karındaki artışta, sermaye piyasası işlem karları ile kambiyo karlarının sırasıyla yüzde 269,3 ve yüzde 750,6 oranında artması etkili oldu. BDDK raporuna göre, sermaye işlem karlarının 1 milyar 466 milyon TL'lik kısmı menkul kıymet alım-satım karlarından, 182 milyon TL'lik kısmı da türev işlemlerden elde edilen karlardan oluştu. BDDK, 2007 yılından itibaren bankacılık sektöründe ilgili ayda elde edilen kar rakamlarının en fazla hangi ayda sağlandığını da araştırdı. Bunun için net faiz gelirleri ile provizyon sonrası net faiz gelirlerinin ortalama aktiflere oranları (yıllıklandırılmış olarak) dikkate alındı. Buna göre bankacılık sektöründe en yüksek aylık karlar Nisan 2009 ve Mart 2009'da gerçekleşti. Sektör, Nisan 2009'da 2 milyar 54 milyon TL ve Mart 2009'da 1 milyar 953 milyon TL kar elde etti. Üçer aylık karlar açısından bakıldığında ise 2007 yılbaşından itibaren en düşük üç aylık kar 2 milyar 283 milyon TL ile 2008 yılının son çeyreğinde elde edilirken, en yüksek üç aylık kar 5 milyar 820 milyon TL ile haziran ayının içinde bulunduğu bu dönemde sağlandı. BANKALARIN KAR-ZARAR HESAPLARI (milyon TL) 2008/6 2009/6 Değ. (%) Toplam faiz gelirleri 39.398 44.803 13,7 Toplam faiz giderleri 24.280 24.359 0,3 I. NET FAİZ GELİRİ 15.118 20.444 35,2 Takipteki alacaklar özel provizyonu 1.958 5.121 161,5 II. PROV. SONRASI NET FAİZ GELİRİ 13.160 15.323 16,4 Toplam faiz dışı gelirler 9.377 9.979 6,4 Toplam faiz dışı giderler 12.924 13.609 5,3 III. NET FAİZ DIŞI GELİR (GİDER) -3.547 -3.630 - IV. TOPLAM DİĞER FAİZ DIŞI GELİRLER/GİDERLER 733 1.922 162,2 1- Sermaye piyasası işlemleri karları 455 1.681 269,5 2- Kambiyo karları 28 241 760,7 3- Olağanüstü gelirler 250 0 - V.VERGİ ÖNCESİ KÂR 10.346 13.615 31,6 Vergi provizyonu 2.065 2.635 27,6 Dönem net karı 8.281 10.980 32,6