Türk lirası daha değer kazanacak mı? Sözkonusu değerlenmenin ardındaki neden, Türkiye'den kaynaklanan olumlu bir gelişme değil, genellikle olduğu gibi global risk algılamasındaki iyimserlikti diye düşünüyoruz. Çünkü para birimi değer kazanan tek ülke Türkiye değil. Aslında 10-24 Temmuz tarihleri arasında dolar karşısında değer kazanmayan gelişmekte olan ülke parası yok. Kolombiya pesosundan (yüzde 7,1), Güney Afrika Randına (yüzde 6,6); Rus Rublesinden (yüzde 5,9), Filipin pesosuna (yüzde 0,6) kadar pek çok para birimi dolar karşısında değer kazandı son iki hafta içinde. Türk lirası yüzde 4,5'lik artışla ortanın biraz üzerinde yer alıyor listede. Risk alma iştahı arttı Son iki haftada ABD'de yayınlanan banka ve şirket karlarının dikkati çeken bir kısmı beklentileri aştı. Elbette ki kar rakamları eskiyle karşılaştırılınca çok daha düşük; beklentilerin altında kar getiren Microsoft, Amex, Amazon, Morgan Stanley gibi büyük şirketler de oldu. Ancak, beklentinin üzerinde kalan karlar daha fazlaydı. Daha önemlisi son iki haftadır açıklanan ekonomik veriler krizden çok hızlı bir çıkışı işaret etmiyor olsa da işlerin piyasa beklentilerinden daha iyi gittiğini gösteriyordu. Japonya ve Tayvan'da sanayi üretimi, Asya'da genel olarak ihracat, ABD işsizlik başvuruları, Brezilya'daki işsizlik rakamı, Fransa ve Japonya'da tüketim artışı ve İngiltere'de toptan satışlar; ABD'de krizin fitilini ateşleyen konut piyasasından alınan ev satışlarına ve fiyatlara ilişkin haberler olumluydu. Veri bombardımanı içinde olumlu olanların üstüste gelmesi, piyasalarda risk alma iştahını da artırdı. Gelişmekte olan ülkelerde yatırım yapanlar artarken, bu ülkelerdeki hisse senetleri yükselirken ve bono piyasalarında faizler geriledi. Yönü veriler teyid edecek Bu hafta özellikle ABD'de açıklanacak önemli veriler, yatırımcıların risk iştahını belirleyecek, global piyasalara yön verecektir. Özellikle bugün açıklanacak yeni ev satışları ile yarın açıklanacak olan konut fiyatları, geçtiğimiz haftanın umut veren haberlerini teyid ederse, olumlu beklentiler güçlenecek. Diğer önemli veriler çarşamba günkü dayanıklı tüketim malları satışları ile cuma günü açıklanacak ikinci çeyrek büyüme rakamı. Yine cuma günü Euro bölgesi enflasyon ve işsizlik rakamları yayımlanacak. Bizde haftanın en önemli açıklaması Merkez Bankası'ndan gelecek. Yılın üçüncü enflasyon raporu yayımlanacak ve raporla birlikte para otoritesinin enflasyon tahminlerini öğreneceğiz. Sizin ya da bizim tahminlerimiz ne olursa olsun, Merkez Bankası faiz kararını alırken, kendi enflasyon tahminlerini daha önde gördüğüne göre, bankanın son üç aydaki gelişmeler ışığında enflasyon tahminini nasıl değiştirdiğini, bu tahmini yaparken varsayımlarında bir değişiklik yapıp yapmadığını öğrenmek önemli olacak. Eğer Merkez Bankası'nın 2010 sonu enflasyon tahminleri yükselmemişse, global büyümeye ilişkin kademeli çıkış varsayımı çok değişmediyse, faiz indirimlerinin devam etme ihtimali daha belirginleşmiş olacak. Bunun mevduat ve bono faizleri üzerinde düşüş yönünde etkileri olabilir. Ancak, enflasyon tahminlerinde hissedilir bir yükseliş olması durumunda piyasada olumsuz bir reaksiyon görülecektir. Beklenen diğer bir önemli açıklama orta vadeli program. Sözkonusu program hükümetin borç stokundaki artışı ne zaman durdurmayı planladığını, bunun için gelir artırıcı önlemlere mi, yoksa tasarruf önlemlerine mi ağırlık vereceğini ortaya koyacak. Aynı zamanda, hükümetin IMF ile anlaşmaya ne kadar yakın olduğu konusunda çıkarımlar yapılacak. Ancak, henüz programın ne zaman açıklanacağı belli değil; bu hafta bir açıklama gelmeyebilir. Dolar 1.40 TL'de kalamaz Son gelişmeler ve bu haftanın beklentilerini şekillendirecek gündem maddelerine bakınca, global piyasalarda olumlu havanın sürmesi de diğer gelişmekte olan ülke paraları gibi Türk lirasındaki değerlenmenin de sürmesi mümkün. Ancak, beklenmedik olumsuz bir haberin dolar kurunu birkaç saat içinde tekrar 1.50 TL'nin üzerine çıkarmaya yeteceğini unutmamak gerek. Global piyasalarda sürekli iyi haber gelme olasılığını da bizim gibi ülkelere 2008 ve öncesinde olduğu kadar yüklü portföy yatırımı gelme olasılığını da çok düşük gördüğümüz için, iyi senaryoda bile (dolar/euro kuru 1.42 civarındayken) dolar kurunun 1.40 seviyesine daha da yaklaşsa bile, o seviyelerde uzun süre kalamayacağını düşünüyoruz. BATURALP CANDEMİR / REFERANS