Yazdır

BİR EFSANE ÇÜRÜDÜ ÇİN DOLARA HÜCUM ETTİ!

Tarih: 18 Temmuz 2009 - 07:45

ABD'nin en büyük finansörü Çin işin ucunun kendisine dokunmasından korkunca dolardan kaçmak bir yana 2008 ekiminden bu yana dolar alımında gaza bastı. Ülkenin döviz rezervi 2 trilyon doları geçti, mayısta ABD Hazine tahvillerine hücum etti.

İki sene öncesine kadar yaşanan küresel likidite bolluğu döneminde ABD varlıklarını yavaş yavaş toplamaya başlayıp ülkenin en büyük finansörü haline gelen Çin'in dolardan kaçacağı miti, hafta içi açıklanan döviz rezervi raporları ile çürüdü. Perşembe günü yayımlanan ABD Hazine Bakanlığı'nın uluslararası sermaye akışı raporuna göre Çin elindeki dolarlardan kurtulmaya çalışmak bir yana, küresel krizin dip yaptığı "Kara Ekim"den bu yanaki en hızlı ABD varlığı alımı sürecine girdi. Krizin ortalarında ABD'li yetkililerin "yuanın değerini düşür" çağrılarına pek de kulak asmayan Çin, aynı gemide kendisinin de batacağını anlayınca mayıs ayı itibariyle ABD Hazine tahvillerine olan yatırımlarında gaza bastı. Üstüne Çin Merkez Bankası ihracatı sekteye uğratabilecek para birimi yuandaki değerlenmenin önüne geçmek için yuan satışına gidince ülkede döviz rezervlerinde rekor artış görüldü. Çin Merkez Bankası tarafından perşembe günü yapılan açıklamaya göre ülkenin toplam döviz rezervi yılın ikinci yarısında 178 milyar dolar ile rekor bir artış göstererek ilk kez 2 trilyon doları geçti. Bu, Çin ekonomisinin 3'te 2'si ve İtalyan ekonomisinin 2006 yılındaki toplam Gayrisafi Yurtiçi Hasılası'na (GSYİH) eşit bir düzey. Herkes dolardan kaçacak derken, Çin aslında sanılanın aksine elindeki dolar varlıklarını satmak bir yana daha fazla ABD varlığı satın almaya başladı. Mayıs ayında Çin'in elindeki ABD Hazine tahvillerinin büyüklüğü 38 milyar dolar artış gösterirken toplam ABD varlıklarının büyüklüğü de 36 milyar dolar arttı. Bu 2008'in ekim ayı yani "Kara Ekim"den bu yanaki en yüksek artış. 2008 Haziran'ından mayıs ayına kadar ise Çin'in elindeki ABD Hazine tahvilleri 266.5 milyar dolar artış kaydetti. Çin'in elindeki toplam dolar varlıklarını ise 2009 Haziran ayından mayısa kadar 229 milyar dolar artarak 1.43 trilyon doları gördü. Bir anlamda aylardır Pekin ile Washington arasında mekik dokuyan ABD'li yetkililerin Çin'in dolardan kaçmaması için gösterdiği çabalar da filiz vermeye başladı. Çarkın dönmesi için dolar almak zorundalar Ekonomistlerin tahminlerine göre Çin'in elindeki döviz rezervinin yüzde 65'i dolardan oluşuyor. Çin Merkez Bankası tarafından yapılan açıklmaya göre haziran sonu itibariyle toplam döviz rezervi 2.12 trilyon dolara çıktı. Çin, rezervlerini nisan ile haziran ayları arasında 178 milyar dolar ile rekor seviyede artırdı. Üstelik bu artış ihracatın küresel krizin etkisiyle büyük baskı altında olduğu bir dönemde gerçekleşti. Güvenli liman arayan yatırımcı Çin'de toparlanmayı fiyatlamaya başlayınca Çin varlıklarına alım geldi, böylece merkezin yuan satışı dışında ülkeye yüklü döviz girişi de gerçekleşmiş oldu. Hisse senetleri piyasasına saldıran yatırımcı sayesinde Şangay Bileşik endeksi bu yıl yüzde 74 değer kazandı. Uzmanlara göre Çin ihracatının devam etmesi için yuanı istikrarlı bir paritede tutmak zorunda. Çünkü ülkenin şu anda çarkını döndüren en büyük faktör ihracat. Bu nedenle de Çin'in dolar varlıklarına yatırım yapmaya devam etmesi aslında bir zorunluluk. Öte yandan ABD, Çin para biriminin serbest kura geçirilmesi için bastırmaya devam ediyor. Çin 2005 yılında para birimi yuanı dolar çıpasından çıkarmış ve yuanın belirli bir aralıkta işlem görmesine izin verecek şekilde dalgalı kura geçirmişti. Şu anda yuan, dolar paritesinin yüzde 0,5 yukarısında ya da aşağısında işlem görüyor. Yuan için 2005'ten beri bastırıyorlar Çin yıllar boyunca Batı ekonomilerinden para biriminin değerlenmesine izin vermesi için baskı altında kalmıştı. 2007 yazında küresel krizinin piminin çekilmesi ile başlayan süreç ise yuana olan baskıları daha da artırdı. Çünkü artık çarkları işlemeyen bir ekonomide tek avantajlı olan ucuz para birimi sayesinde ihracattan kan alan Çin'di. ABD Hazine Bakanı Geithner'dan, ABD Merkez Bankası (FED) Başkanı Ben Bernanke'ye kadar ABD ekonomisinin en önemli kurmayları ise iş başa düşünce Pekin yönetimi ile iyi ilişkiler kurmak için harekete geçti. Her iki isim de Çin'e bizzat giderek hem yuanın değerinin artırılması için konuştu hem de gün geçtikçe değer kaybeden dolar konusunda cesaret vermeye çalıştı. Geithner daha geçen ay Çin'deydi. Birkaç ay önce başlayan doların uluslararası rezerv para birimi olmaktan çıkıp çıkmayacağı konusunda da Geithner, Pekin'e hitaben doların halen güçlü olduğunu söylemiş, dolar varlıklarından kaçmalarını engellemeye çalışmıştı. Yuan 2008'in ilk yarısında dolar karşısında yüzde 6 değer kazandı. Aslında bu artış daha da fazla olacaktı ama küresel krizin derinleşmesi ve artan baskılar karşısında Pekin yuandaki değerlenmeyi az da olsa dizginledi ve ABD varlıklarına krizde dibin görüldüğü umuduyla ilgi artınca dolar yeniden değerlenmeye başladı.
Site adresi: https://www.finansingundemi.com/haber/bir-efsane-curudu-cin-dolara-hucum-etti/260319