Özel sektörün döviz borcunda risk yok Özel sektörün dış borçlarını çeviremeyeceğini öne süren ekonomistler yanıldı. Geri ödemelerde şu ana kadar herhangi bir sıkıntıyok. Akbank Başekonomisti Fatma Melek, özel sektörün bu yıl ödeyeceği döviz borcuna yakın miktarda yurtdışında mev-duatı bulunduğunu söyledi. Melek, bu sayede Türkiye'nin dış borç ödemelerinde sıkıntı yaşamayacağını düşünüyor. Özel sektör, küresel ekonomik krize 139 milyar dolar tutarında yurtdışı borç ile yakalandı. Bunun 28 milyar dolarlık bölümü kısa vadeli. Bazı ekonomistler, kriz sebebiyle bu borcun döndürülemeyeceğini iddia etmişti. Ancak şirketler şimdiye kadar geri ödemelerde herhangi bir sıkıntı yaşamadı. Bankacılar da özel sektörün döviz borçları konusunda iyimser. Akbank'ın başekonomisti Fatma Melek, bu borçların çevrilmesinde bundan sonra da sıkıntı yaşanmasını beklemediklerini ifade etti. Zaman gazetesine konuşan Fatma Melek, 2009'da ödenecek 37 milyar dolarlık dış borca karşın özel sektörün yurtdışındaki bankalarda toplam 34 milyar dolar tutarında mevduatı bulunduğunu aktardı. Melek'in verdiği bilgiye göre reel sektörün borç çevirme oranı yüzde 85 gibi yüksek bir seviyede bulunuyor. Melek, bu verilere dayanarak sıkıntı yaşanmayacağını kaydetti. Ekonomiden sorumlu Başbakan Yardımcısı Ali Babacan da özel sektörün 139 milyar doları bulan dış borcunun 35 milyar dolarlık bölümünün Türk bankalarının yurtdışı şubelerinden kullanıldığını açıklamıştı. Öte yandan Amerika ve Avrupalı finans devleri büyük çapta zarar ederken, Türk bankaları kötü günleri yüz akıyla atlattı. 2001 yerel krizinden sonra yeniden inşa edilen bankacılık sistemi, küresel bunalıma rağmen karlılığını artırmaya devam ediyor. Temkinli adım atma yolunu seçen Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu (BDDK), getirdiği kısıtlamalarla sektörü iyi günlerde yavaşlatacak, kötü günlerde ise zararı minimize edecek şekilde tasarladı. Türk bankacılık sisteminde kredinin mevduata oranı yüzde 80'lerde. Fatma Melek, Doğu Avrupa'daki örneklerinin aksine yüksek mevduat tabanına sahip Türk bankalarının kredi vermek için borçlanma yoluna gitmediğini dile getirdi. Melek ayrıca, 2009'da sektörün karşılaşacağı muhtemel sorunları ekonomideki yavaşlama, risk iştahının azalmasından kaynaklanan sermaye girişlerinin azalması ve takipteki kredilerin artması olarak sıraladı. Ancak bu sorunların bankacılık sistemine ciddi zarar veremeyeceğinin altını çizen Başekonomist, "Bankacılık sektörü 2010'da daha da hızlanarak büyüyecek ve ekonomik toparlanmaya da önemli katkıda bulunacak." diye konuştu. Son 4 yıl içerisinde Türkiye'ye gelen toplam 60 milyar dolarlık doğrudan yatırımın yüzde 80'i hizmet sektörüne, bunun da yarısı finans sektörüne girdi. Satın almalarda dönemin şartlarına göre fiyat oluştuğunu ifade eden Fatma Melek, ancak yine de krizin ardından Batı'daki bankaların trilyon dolarlık zarar açıklamasına rağmen Türkiye'deki yatırımlarının kar etmeye devam ettiğini bildirdi. Son yıllarda azalan enflasyon ve faiz oranları ile bankacılık ürünleri ve hizmet kalitesinin de geliştiğini kaydeden ekonomi uzmanı, komşu ve gelişmekte olan ülkelerde temsilcilik ofislerinin açılması yoluyla potansiyelleri değerlendireceğini anlattı. HER TÜRLÜ FON GİRİŞİ FAYDA SAĞLAR Varlık Barışı ile Türkiye'ye 5 milyar lira civarında para girişi sağlandı. Bu dönemde gelen kaynağı değerlendiren Fatma Melek, uluslararası likidite sıkışıklığı ve risk alma eğiliminin azalması göz önünde bulundurulduğunda Türkiye'ye gelen her türlü fonu olumlu bulduğunu kaydetti. Bankaların reel sektöre finansman sağlama konusunda isteksiz olduğuna yönelik eleştirilere de cevap veren Akbank Başekonomisti Melek, "Bankaların temel amacı kredilerini artırmaktır. Ancak kredi vermek için likidite ve kaynak olması gerekir. Yurtdışı fonlardaki ve mevduattaki azalma ise kredi politikasını etkiler." açıklamasını yaptı. ZAMAN / SERKAN ŞAHİN İSTANBUL