Geri Ödeme Zamanı Goldman Sachs ve diğer bankalar kurtarma (bail-out) parasını geri ödemek istiyor. Fakat bankacılık sistemi henüz temiz durumda değil. Vergi verenlerin fonlarını kullanıp Amerika’nın bankacılık sistemini desteklemek gerekli bir günahtı. Bazı bankaların şimdi bu parayı geri ödemek istemeleri birçok yönden hoş karşılacak bir durum. Nisan’ın 14’ünde, hazineden 10 milyar dolar aldıktan altı ay sonra, Goldman Sachs bu niyetle 5 milyar dolarlık yeni hisseler sattı. Neden olduğunu görmek kolay. Goldman Sachs da dahil olmak üzere bazı bankalar Ekim’de yeterli sermayelerini olduğunu ve sadece hükümetin planıyla sağlamlıklarını göstermek için kurtarma girişimlerinin bir parçası olduklarını belirtmişti. O günden beri Kongre tarafından şiddetle eleştirilmişler ve şimdi ise kısıtlamalarla karşı karşıyalar, esas olarak ödeme konusunda fakat yabancıları işe almak konusunda bile, Goldman’ın patronu Lloyd Blankfein’a göre “rekabet yetenekleri sınırlanıyor.” Bu arada bankaların hisseleri karları konusundaki iyimserlik üzerine artış gösterdi. Goldman geri ödemenin bir “görev” olduğunu söylüyor. Fakat kim çok öfkeli oy verenlere ve bankacıları taciz eden politikacılara güvenmek ister; özellikle de özel para kullanılabilir durumda iken? Bir bankanın bail-out parasını geri ödemesinin esasları açık. Sermaye pozisyonu güçlü kalmalı: En azından borç verme hesaplarını devam ettirebilmeli, şokları emebilmeli, devlet garantisi olmadan borçlanabilmeyi devam ettirmek için yeterince güveni sağlayabilmeli. Yeni hisseler satıp ya da karlarını muhafaza ederek vergi ödeyicilere geri ödeyebilmeli. Bir banka için kredi çekerek ya da önemli iş devrelerinden çıkarak sermayesini artırması ters etkiye neden olabilir. Sağlıklı karlara ve makul risklere ve ödeme politikası olmak zorunda. HSBC gibi devlet desteği almadan bu koşulları sağlayan Avrupalı bankalar hakkıyla alkışlandılar. Goldman da bu testleri geçti mi? Daha yeni, alışılandan çok daha bol kar açıklamasına rağmen kaliteleri karmaşık ve volatil trading’e çok fazla itimat ediyorlar. Değerlemesi zor varlıklara sahipler ve borçlanma maliyetleri henüz normale dönmüş durumda; hala hükümetin borç garantisi planını kullanıyor. Fakat düzenleyici sermaye rasyoları sağlam, ayrıntılı olarak Amerika’nın en büyük on bankasının yarısı kadar güçlü. Hazine, yakında en büyük bankaları değerlendirmek için stres testlerini bitirdiğinde, Goldman göze değer şekilde testleri geçmeli. Hiçbir banka ada değildir Fakat kriz gösterdi ki bankalar yalnız başına var olamıyorlar. Bazısı borç verenlerin devlete geri ödemesine izin vererek, aynı pozisyonda olmayanların hisselerinde ve küçük borçlarında kaçışla karşı karşıya kalabileceğini belirtti. Bu özel değerlendirme olmaksızın başarılamaz – Bankacılık sistemi en zayıf üyelerinin adımıyla yürümemeli. Lakin hala bir tehlike var ki Amerikan bankacılık sistemi bir bütün olarak neredeyse aciz durumda. Ve eğer stres testleri özenli ise, testler acizliğin cidden bazı bankaların muhtemel akıbeti gibi duruyor: Kayıplar sistemin sermayesini adamakıllı yiyip bitirebilir. Hata ortalaması güveni için ince marjin hala buharlaşabilir, hatta iyi bankaların karşı taraf riski ile aşağı çekilmesiyle beraber. Hükümet stres testlerinden başarısız olan bankaların altı ay içinde sermayelerini yükseltmek (gerekirse devletten) ve zehirli varlıkları satmak zorunda olduklarını söyledi. Testler baştan savma yapılmamak zorunda. Altı aylık zaman sınırı sağlamak sıkı bir şey, Goldman’ı ve diğerlerinin kurallara uygun olduğu görünene kadar istenmeyen fonları tutmalarını zorluyor. Fakat bu süre yeterince uzun. Bu arada, politikacılar ödeme ve bonuslarla ilgili kuralları değiştirmeyi bırakmalılar. The Economist, 16 Nisan 2009, Payback time