Etkileri geçen yılın son çeyreğinde hissedilmeye başlayan, 2009'un ilk ayları ile birlikte de şiddeti giderek artan küresel krizin bıraktığı hasar, İstanbul Menkul Kıymetler Borsası'nda (İMKB) işlem gören şirketlerin bilançolarının birer birer belli olmasıyla giderek netleşiyor. Bu yılın ilk üç ayına ait mali tabloları belli olan 65 sanayi şirketinin karı, 2008'in aynı dönemine göre yüzde 82 oranında geriledi. 2008 yılının ilk çeyreğinde 391 milyon TL olan toplam kar, bu yılın aynı döneminde 69 milyon TL'ye kadar düştü. Küresel krizin ihracat kanallarını kapatması ve iç tüketinde girilen durgunluk, 65 İMKB şirketinin net satışlarında da 2008'in ilk çeyreğine oranla yüzde 33,7 oranında erimeye neden oldu. İMKB'de ilk çeyrek bilançosunu açıklayan şirketlerin net satışları yüzde 33,7 eridi. 2008'in ilk çeyreğinde toplam 5.5 milyar liralık net satış gerçekleştiren şirketlerin, bu yılın ilk üç ayındaki cirosu ise 3.6 milyar TL'ye geriledi. Şirketten sadece 17'sinin satışlarında artış yaşanırken, 48 şirketin ilk çeyrek satışları yüzde 1 ile yüzde 92'ye varan oranlarda geriledi. 8 şirket kar artırdı 65 sanayi şirketinden yılın ilk üç ayında karını artıranların sayısı oldukça sınırlı kaldı. 2008'in ilk çeyreğine göre bilançosunu açıklayan sadece 8 şirket karlılığını artırırken, geri kalan şirketlerin birçoğu ise kardan zarara döndü. Karları düşen şirketler arasında otomotiv şirketleri önde geliyor. Karı en çok düşen yüzde 98 ile Feniş Alüminyum olurken, Ford'un karı yüzde 81, Tofaş'ın karı ise yüzde 60 azaldı. Türk Traktör ise geçen yıl kar ederken, bu yıl ilk çeyrekte zarar açıkladı. Buna karşılık karını en çok artıran şirket yüzde 1.800 ile Netaş oldu. Beyaz eşya sektörünün büyük oyuncularından BSH ve Vestel'in yüksek kar artışı ise dikkat çekti. BSH karını yüzde 294 artırırken, Vestel'in karı ise yüzde 269 yükseldi. Gıdada işler iyi Satışları en çok düşen şirketler arasında da otomotiv ve otomotiv yan sanayiinde faaliyet gösteren şirketler yer aldı. Türkiye'nin en büyük şirketleri arasında yer alan Ford'un, otomotiv pazarındaki daralmanın etkisiyle ilk çeyrek satışları yüzde 58 azaldı. Bosh Fren Sistemleri'nde yüzde 52, Petkim'de yüzde 34, Tofaş'da yüzde 33, Good Year'da yüzde 32, Türk Traktör'de ise yüzde 22 oranında satış azalması yaşandı. Satışları en çok düşen şirket ise yüzde yüzde 92 ile Ceytaş Madencilik oldu. Otomotivdeki karamsar tabloya karşılık, 65 şirket arasında satışlarını artıran şirketler de oldu. Satışlarını yılın ilk çeyreğinde artıran 17 şirket arasında ise 6 gıda şirketi yer aldı. Gıda sektöründe satış artışında yüzde 58 ile Merko Gıda başı çekerken, Konfurt Gıda'da yüzde 54, Mert Gıda'da yüzde 48, Kent Gıda'da ise yüzde 16 oranında satış artışı oldu. Sanayi şirketleri arasında satışlarını en çok artıran şirket ise yüzde 4 bin 400'lük yükselişle Esem Spor oldu. Metemtur Otelcilik'in satışları yüzde 410, Plastikkart'ın satışları yüzde 140, Lüks Kadife'nin satışları ise yüzde 93 oranında arttı. Ebru Tuncay/Referans