Ziraat Bankası ile SET-BİR arasında imzalanan protokolü, toplantıya katılan herkes anlamakta zorlandı? Bu protokol neden toplantıya katılanları tatmin etmedi? Çünkü protokolün içeriği hakkında bilgi verilmedi. Ziraat Bankası Genel Müdürü Can Akın Çağlar, "Normal müşterilerimize nasıl kredi veriyorsak SET-Bir üyelerine de aynı şartlarda kredi vereceğiz" dedi. Bu açıklama üzerine basın mensupları protokolün detaylarını sordu. Anlaşılan Ziraat Bankası kredi veriyordu, SET-Bir üyelerinin de kredi alma sorunu yoktu. O zaman neden böyle bir protokol yapılmıştı? Sorular üst üste gelmeye başlayınca da Çağlar, bu kez kredi faizlerinin diğer meslek gruplarıyla yapılan anlaşmalarda olduğu gibi tebela faiz oranlarında yüzde 5 ile 15 arasında indirimli uygulanacağını söyledi. Çağlar, bu indirim söylerken, "Zaten SET-BİR üyelerinin kredidibiletesi yüksek. Onun için de daha iyi pazarlık yapıyorlar daha düşük faizle de kredi alabiliyorlar" dedi. O zaman bu protokol niye yapıldı? Birincisi bu güne kadar tarımın alt kesimine yani çiftçiye kredi veren Ziraat Bankası, bugüne kadar özel bankalara bıraktığı tarım sanayicisine de artık kredi vermek istiyordu. Ve bunun için de meslek örgütünün kapısı çalınanarak bir protokol yapma gereği duyulmuştu. Bu protokol neden garip. Çünkü zaten 80 tane olan SET-BİR üyelerinin kredibilitesi oldukça yüksek. Yani kredi alma sorunları yok. Belki de birliğin kredibiletisinin bile üzerinde kredibiliteye sahipler. Yani diğer meslek örgütlerinde olduğu gibi SET-BİR üyelerinin meslek örgütü garantörlüğüne ihtiyacı yok. Onun için bu protoköl formaliteden başka bir işa yaramayacak gibi görünüyor. Finans Gündem olarak bu açıklamaları yaptıktan sonra yapılan basın toplantısına gelelim. Tüketici kredilerinin faizini dün yüzde 1,89'dan, vadelerine göre yüzde 0,99-1,49 seviyesine çeken Ziraat Bankası, daha fazla ihtiyaç sahibinin kredi almasını sağlamak üzere, kredi tutarında 10 bin 420 liralık sınır uyguluyor. AA muhabirinin edindiği bilgiye göre, Ziraat Bankası Genel Müdürü Can Akın Çağlar tarafından ''bahar kampanyası'' olarak açıklanan indirimli faiz oranları, 30 Nisan'a kadar geçerli olacak. Faizler, 30 Nisan'dan sonra ekonominin gereğine ve gelişmelere göre değişebilecek. Kampanya kapsamında, 12 ay vadeli krediye yüzde 0,99, 24 ay vadeli krediye yüzde 1,09, 36 ay vadeli krediye yüzde 1,39, 48 ay vadeli krediye de yüzde 1,49 faiz uygulanacak. İndirimli faiz oranları üzerinden, bir tüketiciye en fazla 10 bin 420 lira kredi kullandırılacak. Yetkililer, bir tüketicinin eline net 10 bin lira geçmesini sağlamak üzere 10 bin 420 liralık bu limitin belirlendiğini belirtirken, 400 lira kredi masrafı 20 liralık BSMV dikkate alındığında, tüketicinin 10 bin lira alabileceğini söylediler. Bu limitin üzerinde kredi talep edilmesi halinde yüzde 1,59 faiz oranı uygulanacak. Tüketici kredilerinde açılacak kredi limitinin tüketicinin ödeme gücüne göre belirlendiğine işaret eden yetkililer, bu kampanyada ise aşırı ilgi nedeniyle, kredi limitinin 10 bin 420 lira olarak belirlendiğini kaydetti. Ancak, genelde tüketicilerin ortalama 5 bin lira kredi kullandığını, bu nedenle talep eden tüketicilerin tamamının talebinin karşılandığı belirtiliyor. Verilen bilgiye göre, Ziraat Bankası, tüketici kredilerinde yüzde 1,89 faiz ilan etmesine karşın, bazı kampanyalar çerçevesinde yüzde 1,59 faiz uyguluyordu. Bahar kampanyası kapsamında bu faiz yüzde 0,99'a indirildi. Faiz indirimi sonucunda, 10 bin 420 liralık 12 ay vadeli bir kredinin aylık taksitleri, yüzde 1,89 faize göre 961 liradan 899 liraya düştü. Yüzde 1,59 faize göre ise 940 liradan 899 liraya indi. Tüketiciye aylık taksitlerde, 41-62 lira, 12 ayda ise 492-744 lira avantaj sağlanmış oldu. Yetkililer, tüketici kredisi kullanacak vatandaşların, bankaların ilan ettiği kredi faizleri yanında, kredi masraflarına da dikkat etmesi gerektiğini belirtiyor. Ziraat Bankası Genel Müdürü Can Akın Çağlar, bugüne kadar tarımda sadece üretici kesime finansman sağladıklarını, bundan sonra tarladan pazara kadar bütün süreci finanse etmek istediklerini belirterek, Türkiye Süt, Et, Gıda Sanayicileri ve Üreticileri Birliği (SETBİR) ile gerçekleştirdikleri işbirliğini, Ziraat Bankasının bir üst segmente açılımı olarak da düşünmek gerektiğini söyledi. Ziraat Bankası ile SETBİR arasındaki işbirliği protokolünün imza töreninde konuşan Çağlar, bu işbirliği anlaşmasının, Birlik üyelerinin ötesinde, 200 bin üreticiye ulaşacağını belirtti. Ziraat Bankasının bugüne kadar ağırlıklı olarak tarımın ilk aşaması olan çiftçilere finansman sağladığını dile getiren Çağlar, 2002 yılında toplam 247 milyon lira kredi veren Ziraat Bankasının bugün bu rakamı 2 haftada yakaladığını kaydetti. Türk tarımının en önemli sorununun ölçek ekonomisinin yakalanamaması olduğuna işaret eden Çağlar, 2004 yılında bu nedenle Tarımsal Orta Boy İşletme (TOBİ) kavramını geliştirerek, tarımın orta ve büyük işletmelere yönlendirilmesi çabası içine girdiklerini aktardı. Çağlar, TOBİ kavramının, SETBİR'le gerçekleştirilen bu işbirliğinin de temelini oluşturduğunu vurgulayarak, ''Bugün sadece milyonlarca çiftçiye küçük miktarlarda krediler vermenin yanı sıra bu çiftçilerin orta büyüklükte ve büyük işletmeler haline getirilmesi ama daha önemlisi tarımsal sanayimize sağlam, istikrarlı, belli kalitede bir girdi temin edilmesini sağlamayı hedefliyoruz'' diye konuştu. Konuşmasının ardından soruları yanıtlayan Çağlar, şöyle devam etti: ''(SETBİR üyesi) firmalarımızın tamamı, bizim birinci elden kredilendirdiğimiz çiftçimizden ürün satın alan firmalar. Biz bunu bir zincir olarak değerlendirdiğimiz için, tarladan pazara kadar bütün süreci finanse etmek istiyoruz. Bu işbirliğini, Ziraat Bankasının bir üst segmente açılımı olarak da düşünmek gerekir.'' Kredilerinin yüzde 50'sini bireysel, yüzde 25'ini tarımsal, yüzde 25'ini KOBİ'lere yönelik ticari kredilere ayırdıklarını, son dönemde bireysel ve KOBİ kredilerinde önemli bir ivmelenme yaşadıklarını anlatan Çağlar, bu işbirliğiyle başlayan süreçte portföylerinde çok yer almayan sanayicilerin kredilendirileceğini kaydetti. -''BİZ ÖDEYELİM, SİZ ALIM GARANTİSİ VERİN''- Çağlar, protokolün içeriğine ilişkin bir soruya, ''İşletmeler belli bir vadeyle süt alıyor. Biz, 'Ben sizin adınıza bugün üreticiye vereyim, siz de bu üreticiden alım garantisini verin' diyeceğiz'' karşılığını verdi. Tarımsal kredilerin geri ödemesine ilişkin bir soru üzerine Çağlar, sektörde kredilerin geri dönmeme oranının yüzde 4'lere geldiğini belirterek, ''Ziraat Bankasında tarım kredilerinin geri dönmeme oranı yüzde 2,2'' dedi. Can Akın Çağlar, bir soru üzerine kredilerini 2009 yılında yüzde 13 oranında artırmayı hedeflediklerini bildirdi. Sulama projelerine ilişkin bir soruya da Çağlar, ''545 milyon lira sulama kredisi kullandırdıkları, bunun tarımsal arazi sulamasında kullanılan 1 milyar 375 milyon metre boru ve sulanır hale gelen 1 milyon 275 bin dekar arazi anlamına geldiği'' yanıtını verdi. -''ET VE SÜT PAZARININ BÜYÜKLÜĞÜ 10 MİLYAR DOLAR''- SETBİR Yönetim Kurulu Başkanı Erdal Bahçıvan ise Ziraat Bankası ile başlattıkları bu işbirliğinin, tarımsal sanayinin finansman sorununun çözümü için önemli bir açılım olacağına inancını dile getirdi. Tarım-sanayi entegrasyonunu gözeten ve teşvik eden bir finansman yapısının benimsenmesinin devrim niteliğinde bir adım olduğunu söyleyen Bahçıvan, sektörün finansman temin etme konusunda bugüne kadar çok sıkıntılar yaşadığına işaret etti. Türk tarımı ve hayvancılığının dünya standartlarında rekabet edebilir bir yapıya kavuşmasının zorunlu olduğunu vurgulayan Bahçıvan, şöyle konuştu: ''Bunun için sektörün temsilcileri olarak bizler, hedefimizi bilimle, teknolojiyle, sermayeyle, toprağın buluşturulması ve uzun vadeli bir strateji çerçevesinde zenginlik üretilmesi olarak belirledik. Bugün tarımsal sanayimiz uluslararası standartlara ulaşmıştır ve bizler bu noktalara, gelişmiş ülkelerde var olan güvenilir dünya fiyatlarından ham madde, özel finansman imkanları ve sağlıklı işleyen rekabetçi pazar koşulları olmaksızın ulaştık.'' Sektörün rekabet gücünün artırılmasında kaliteli, sürekli, bol, rekabetçi fiyatlarla ham maddeye erişim, kayıt dışılıkla mücadele ve tarımsal sanayinin finansmanının önemine dikkati çeken Bahçıvan, tarım sektörünün tüm risklerini üstlenen tarımsal sanayinin farklı finansman modellerine ihtiyaç duyduğunu belirtti. Türkiye et ve süt pazarının 10 milyar dolar büyüklüğe sahip olduğunu aktaran Bahçıvan, ''Biz hedefimizi 25 milyar dolar büyüklüğe erişecek, bunun yüzde 10'unu ihraç edecek büyüklüğe ulaşabilecek bir büyüme yakalamak üzerine oturttuk'' dedi. -''TALEPTE YÜZDE 10-15 DARALMA VAR''- Küresel krizin etkilerinin önümüzdeki birkaç yıl boyunca hissedileceğini kaydeden Bahçıvan, ''Artık yüksek katma değerli, verimliliğe dayalı üretim devrinin söz sahibi olması gerekmektedir. Bu ilkeden hareketle ülkemizde krizin etkilerini en aza indirmek, gelişimin önünü açmak için özel sektör olarak sorumluluğu paylaşmaya, çözüm üretmeye çalışıyoruz'' şeklinde konuştu. Konuşmasının ardından soruları yanıtlayan SETBİR Başkanı Bahçıvan, Türkiye'de 5-6 yıldır küçük işletme boyutundan, verimli ve orta ölçekli işletmelere geçiş eğiliminin başladığını ifade ederek, ''Türkiye'de işletme mantığının değişmesi gerekiyor. Öncelikle ham madde kalitesi ve fiyatsal verimlilik sorununun çözülmesi gerekiyor'' dedi. Bahçıvan, protokolün asıl etkisinin önümüzdeki birkaç yıl içinde daha net olarak görüleceğini kaydederek, zaman içinde Ziraat Bankası ile tarımsal sanayi firmaları arasındaki ilişkinin kurumsallaşmasının görüleceğine işaret etti. Bir soru üzerine Bahçıvan, ekonominin küçüldüğü bir ortamda her sektörün kendine düşen payı aldığını dile getirerek, kendi sektörlerinde talepte son 3-4 yılın en düşük döneminin yaşandığını, firmaların stok, üretim durumlarını ve gelecek projeksiyonlarını gözden geçirmek zorunda kaldığını, ancak buradaki sorunları üretici tarafına yansıtma lüksleri de bulunmadığını söyledi. Bahçıvan, talepte 2008 sonu ve 2009'un ilk aylarında yüzde 10-15 daralma yaşandığını, ancak son birkaç haftada toparlanma eğilimi görüldüğünü aktardı.