Krizle 2001'de sütten ağzı yanan bankacılık sektörü, 2009'da da yoğurdu üfleyerek yiyeceğinin sinyalini verdi. 2008'in ortalarında dışardan kredi bulamakta zorlanan ve geri dönüş riski arttığı için kredi musluğunu kapatan bankalar, 2009'da da 2001 krizindeki deneyimlerini konuşturuyor. İstanbul Serbest Muhasebeci Mali Müşavirler Odası, 2009’da reel sektöre verilen kredi miktarında yüzde 50'ye varan oranda azalma olacağına dikkat çekti. İstanbul Serbest Muhasebeci Mali Müşavirler Odası'nın (İSMMMO) 'Krizde Banka Refleksi ve Yansımalar' başlıklı raporuna göre, reel sektöre 2001'de 14.8 milyar TL yeni kredi veren finans sektörün, bu rakamı 2002'de 8.9 milyar TL'ye indirdi. Bir yılda kredi yüzde 40 oldu. 2008'de reel ekonomiye 84.6 milyar TL yeni kredi kullandıran bankaların, 2009'da 2002'deki gibi verdiği kredi miktarını yüzde 40-50 azaltacağı öne sürüldü. Tekstilde krediler azaldı Son 10 yılda kredi pastasından aldığı payı artıran sektörlerde dikkat çekici bir yükselme yaşandı. Bu dönemde payını en fazla artıran sektör taşımacılık ve depolama oldu. Aynı kalemde yer alan haberleşme kredilerinde ise gerileme görüldü. Aralık 2001'de taşımacılık sektörü tüm krediler içinde pastadan yüzde 0.6'lık pay alırken, bu rakam ekim 2008'de yüzde 3.7'ye çıktı. Depolamayla birlikte bu oran yüzde 6.3'e ulaştı. Tarım, diğer toplumsal sosyal ve kişisel hizmetler, aracı kurumlar, GYO, RSYO, Sigorta ve Emeklilik Kuruluşları ve Diğerleri, Basım Sanayi, Elektrikli ve Elektriksiz Ev Aletleri, İşlenmiş Metal Ürünleri Sanayii (Makine Teçhizat hariç), Toptan Ticaret ve Komisyonculuk sektörleri de payını artıran sektörler arasında yer aldı. 10 yılda kredi pastasından aldığı payı azaltan sektörler içinde ise tekstil sektörü açık ara farkla öncü görülüyor. Bireyselde haraket bekleniyor 2008'de reel ekonomiye 84.6 milyar TL yeni kredi kullandıran bankalar, 2009'da 2002'deki gibi verdiği kredi miktarını yüzde 40-50 azaltacak. Rapora göre, son yıllarda kredi payında en büyük daralma, açık arayla tekstil sektöründe oldu. Ticari kredilerin gözdesi ise taşımacılık ve depolama. Sektör 2008'in ekiminde bireysel krediler dahil 647.5 milyar lira kredi kullandırırken, kasım ayında bu rakam binde 5'lik daralmayla 644.3 milyar liraya geriledi. 2009'un genelinde benzer tablonun hızlanarak sürmesi bekleniyor. Bireysel kredi cephesinde ise oldukça hareketli bir dönem yaşanıyor. Bu yıl şansı yüksek sektörler ise sağlık, altyapı, genetik bilim, çevre, kimya, turizm, nükleer yakıt ve petrol ürünleri olarak sıralanıyor. Başvurular azaldı Kriz öncesinde haftada sektör genelinde ortalama 3000 başvuru yapılıp incelemeler iki gün içinde sonuçlandırılırken, krizle birlikte başvuru dosya sayısında yaklaşık yüzde 40'lık daralma yaşandı. Bu da başvuruların 3000'den 1200'e düştüğünü gösteriyor. Son 10 yılda işletmelere 304 milyar TL kredi kullandıran bankacılık sektörü, bu yıl da kredi musluklarını kısacak. Ancak sektör ekonomik krizin devam edeceği 2009 yılı genelinde kredi dağıtılırken seçici davranacak. Ortalama yüzde 40'lık daralma da hesaba katıldığında; 2008 yılıda reel sektöre aktarılmak üzere kullandırılan 85 milyar 385 milyon liralık yeni kaynak miktarının bu yıl 51 milyar liraya gerilemesi ve yıl sonunda reel sektöre kullandırılan kredi miktarının 350 milyar lirayı ancak bulması öngörülüyor. Konutta kredi maliyeti düştü Mart 2008 yılında konut kredisi faizleri öncü bankaların ortalamasına göre yüzde 1.30 iken, bu oran krizin yoğunlaştığı ekim-kasım ayları döneminde ortalama yüzde 1.75'lere kadar yükseldi. Ancak yükseliş uzun sürmedi; şimdilerde konut kredilerinde oranlar yeniden yüzde 1.50 seviyelerine çekildi. Buna göre krizin en büyük dalgalarının yaşandığı dönem sonrasında 10 yıl vadeyle 100 bin liralık konut kredisi çeken tüketicinin maliyeti 51 bin 638 liradan, 18 bin 86 liraya geriledi. Otomobil kredilerinde ise farklılık gözlendi. Konut kredilerinde kriz dönemine göre faizlerde düşüş olmasına karşın taşıt kredilerinin faiz oranlarında bir indirim gerçekleşmedi. Kriz öncesinde 0 km taşıtlar için 30 bin liraya karşılık 36 ay vadede toplam 10 bin 536 lira faiz ödeyen tüketici, aynı para ve vade seçeneğine karşılık şimdilerde 3000 lira daha fazla geri ödemeyle karşı karşıya kaldı. TARAF