Bir dönem hayat sigortasından yatırım danışmanlığına, kurumsal bankacılıktan perakende bankacılığa kadar bir çok alanda birden hizmet vererek finans sektörüne "süpermarket" anlayışını getiren ve serbest piyasanın marka isimlerinden olan Citigroup'un yüzde 40'ı artık devletin. Citigroup gibi bir devin en büyük ortağının "devlet" olmasının yarattığı psikoloji bankacılık sektörünün neyi doğru neyi yanlış yaptığı yönünde bir tartışmayı da beraberinde getirdi. 30 Eylül 2008 tarihinde biten mali yılda 20.3 milyar dolar zarar yazan Citigroup'un piyasa değeri hırsı sayesinde 2 yıl önce 270 milyar dolara kadar fırlamıştı. Şimdi ise bankanın değeri 8.2 milyar doları ancak buluyor. ABD'nin en büyük bankası bu durumdayken daha muhafazakar büyüdüğü iddia edilen İngiliz bankacılık devi HSBC'nin 2008 yılı karı yüzde 22 düşerek 19 milyar dolara geriledi. ABD'nin en büyük bankacılık devi çareyi devletleşmede görürken, Avrupa'nın lider bankası İngiliz HSBC krizi bir kaç sıyrıkla atlatmayı başarabildi. Uzmanlara göre bu durum "zararlı varlıklara yatırım yapmayı tercih edip etmemekle" alakalı. Yani Citigroup bilançosunun sol tarafını mortgage kredilerine dayalı zararlı varlıklarla doldurduğu için özsermayesinde erime görürken, HSBC bu varlıklara uzak durmayı tercih etti, ABD mortgage sektörüne yatırım yapmak yerine gelişmekte olan piyasalara odaklandı. HSBC krizi yeni hissetti Ancak karının 4'te 3'ünü gelişmekte olan piyasalardan elde eden HSBC, 2009'la beraber gelişmekte olan piyasalarda da başlayan sıkıntılar ile aslında krizi daha yeni yeni hissetmeye başladı. Kriz karşısında ne devletten yardım alan ne de sermaye artırımına giden HSBC, dün 18 milyar dolarlık hisse senedi ihracına çıkacağını açıkladı. Bu, İngiltere'de şu ana kadar gidilen en büyük sermaye artırımı. HSBC sermaye artırımı ile sermaye rasyosunu daha da güçlendirmiş olacak. HSBC'nin Tier 1 tipi sermaye rasyosu eylül sonunda yüzde 8,9 ile Avrupa ortalamasının üstündeydi. Bu sermaye ihracının ardından ise oranın yüzde 10'lara kadar çıkacağı öngörülüyor. Devletleştirmeler kapıda Referans'a konuyu değerlendiren Burhan Karaçam Değer Kazandırma A.Ş Yönetim Kurulu Başkanı Burhan Karaçam'a göre ise Citigroup'la HSBC'nin durumu birbirinden farklı. "Citigroup'da ve diğer ABD bankalarında olan, bilançonun solunda bulunan aktif varlıkların değer kaybetmesi ile ilgili. Buradaki değer kayıpları doğrudan özkaynaktan düşüyor" diyen Karaçam, HSBC'nin krizde sadece karında düşüş yaşamasını bu tip zararlı ürünlere diğerleri kadar yatırım yapmayı tercih etmemesine bağlıyor. "Avrupalı bankalar arasında HSBC'nin sadece kar düşüşü yaşaması bu bankanın diğer rakiplerine göre konut kredileri ve şirket sermayelerine dayalı yatırım araçlarına daha az yatırım yapmayı tercih etmesiyle alakalı" diyen Karaçam, Citigroup için devletleştirmenin zorunluluk olduğunu, önümüzdeki dönemde ABD'de banka devletleştirmelerinin de hız kazanacağını söyledi. 31 Mart'a kadar bilançoların hazırlanacağını ve nisan ayında resmin tamamının görüleceğini vurgulayan Karaçam'a göre bundan sonra devletleştirmeler artabilir. Sıla Özçelik/REFERANS