Sabancı Üniversitesi Kurumsal Yönetim Forumu, “İMKB’de İşlem Gören Bankaların Kamuya Açıklama Yoğunlukları ve Yönetişim Özellikleri” raporunu açıkladı Araştırmaya göre en saydam 5 banka sırasıyla şöyle: Türkiye Ekonomi Bankası, Asya Bank, İş Bankası, Akbank ve Yapı Kredi Bankası Sabancı Üniversitesi Kurumsal Yönetim Forumu Standard and Poor’s (S&P) tarafndan geliştirilen metolojiyi kullanarak, İMKB’de işlem gören ve 2006 yılı sonu itibarıyla IMKB-100 endeksinde yer alan 13 bankanın kamuya açıklama yoğunluklarını, bankacılık sektörüne özgü saydamlık öğelerini de dikkate alarak inceledi. Bankaların yönetim kurullarının yapısı ve yönetim şekillerinin de incelendiği çalışmanın sonuçları, “İMKB’de İşlem Gören Bankaların Kamuya Açıklama Yoğunlukları ve Yönetişim Özellikleri” başlıklı raporda toplandı. Rapora konu olan 13 banka arasında toplam kamuya açıklama yoğunluğu en fazla olan 5 banka sırasıyla Türkiye Ekonomi Bankası, Asya Bank, İş Bankası, Akbank ve Yapı Kredi Bankası oldu. Rapora göre, saydamlık alt bileşenleri bazında ortalamalar dikkate alındığında, genel olarak tüm bankaların en az yönetim kurulu; yönetimin yapısı ve işleyişi konularında, en fazla da ortaklık yapısı ve kurumsal yapı konusunda saydam oldukları görülüyor. Rapora göre, ortaklık yapısı ve kurumsal yapı konusunda en saydam 5 banka: • Asya Bank, • Deniz Bank, • TEB, • Şeker Bank ve; • Akbank Finansal ve işletimsel bilgiler kategorisinde ise en saydam 5 banka: • İş Bankası, • Yapı ve Kredi Bankası, • Asya Bank, • Türk Ekonomi Bankası ve ; • Akbank Yönetim kurulu ve yönetimin yapısı ve işleyişi kategorisinde ise en saydam bankalar: • TEB, • Akbank, • FinansBank, • İş Bankası ve; • Asya Bank. Çalışmada, İMKB’de işlem gören bankaların kamuya açıklama yoğunlukları halka açık diğer şirketlerle ve uluslararası bankalarla, yönetişim özellikleri ise Avrupa’nın piyasa değeri en yüksek 25 bankası ile karşılaştırıldı. Sabancı Üniversitesi Kurumsal Yönetim Forumu Direktörü Melsa Ararat, araştırma sonuçları ile ilgili yaptığı değerlendirmede: “Çalışmamız, Türkiye’deki bankaların kamuya açıklama ve saydamlık düzeylerinin uluslararası referans gruptaki bankalara göre oldukça düşük olduğunu, buna rağmen Türkiye bankalarının diğer halka açık Türk şirketlerine göre daha saydam olduklarını göstermektedir. Bulgular Türk bankalarının gönüllü olarak bilgi açıklamadıklarını ve kamuya yapılan açıklamaların yasal düzenlemelerin gerektirdiği açıklamalardan oluştuğunu göstermektedir” dedi. Saydamlığın piyasanın ve düzenleyicilerin bankaları disipline etmesine olanak verdiğini belirten Ararat piyasaların etkin olmadığı ülkelerde saydamlığın itici gücünün düzenleyici kurumlar olduğunu belirtti. Araştırmanın diğer bazı bulguları şöyle: • Türkiye bankalarının yönetim kurulları Avrupa bankalarına göre daha küçük. • Avrupa bankalarında %60 oranında bağımsız ve icrada yer almayan üye varken, Türkiye bankalarında ortalama %11 bağımsız üye bulunuyor. • Avrupa bankalarının yönetim kurullarında ortalama 3 adet yabancı yönetim kurulu üyesi varken, Türkiye bankalarında yabancı yönetim kurulu üyeleri ancak yabancı ortaklı bankaların yönetim kurullarında yer alıyor. • Avrupa bankalarının yönetim kurullarında kadın üye oranı ortalama %12 iken, Türk bankalarında yalnızca 3 bankanın yönetim kurulunda birer adet kadın üye var. (Ortalama %2,8) Üst yönetimde yer alan %15,17 oranındaki kadın yönetici dikkate alındığında, Türkiye bankalarının yönetim kurulları esasen kadınlara kapalı olduğu ortaya çıkıyor. • Türkiye’deki bankaların yönetim kurulu üyeleri Avrupa bankalarının yönetim kurulu üyelerine göre 6 yaş daha genç. • Türkiye bankalarının yönetim kurulu üyelerinin önemli bir bölümü lisansüstü eğitim almış bulunuyor. • Türkiye bankalarının yönetim kurulları Avrupa bankalarına göre çok daha sık toplanıyor. Ararat piyasaların yönelendirici olmadığı durumlarda yönetim kurullarının rolünün öneminin arttığını ve incelemede gözlemlenen yönetim kurulu toplantı sıklığı, icracı üyelerin ağırlığı ve oluşturulan komitelerin icaata odaklanmış işlevleri dikkate alındığında Türk bankalarının yönetim kurullarının icraatı denetlemekten çok icraata ortak ve destek olmaya yönelik olarak işlev gördüğü sonucuna varıldığını ifade etti. Ararat, konuyla ilgili yaptığı yorumda: “Bu durumun bir zaafiyet olup olmaması yönetim kurulu üyelerinin özgür iradelerini ne ölçüde kullanabildiklerine ve tüm ortaklara eşit mesafede durup duramadıklarına bağlıdır. Türkiye’de yönetim kurullarına aday gösterme hakkı uygulamada ana sözleşmelere konan hükümlerle baskın ortakların tuttukları pay gruplarına verilen bir imtiyaz olmaktadır. Bu nedenle yönetim kurulu üyelerinin büyük bir kısmının doğrudan baskın ortakları temsil ettikleri, resmi ve gayrıresmi mekanizmalarla kendilerini aday gösteren pay sahipleri tarafından izlendikleri ve onlara hesap verdikleri varsayılabilir,” dedi.