Morgan Stanley, Gisad'dan krediyi geri çağırdı Dünyanın önde gelen yatırım bankaları arasındayken küresel kriz nedeniyle yazdığı zararlardan sonra ABD Devleti’nden sermaye yardımı alarak ayakta durmaya çalışan Morgan Stanley, Türkiye’nin ihracatını da vurdu. Türkiye’nin en büyük altıncı ihracatçısı Gisad Dış Ticaret’e açtığı 200 milyon dolarlık krediyi geri çağıran Morgan Stanley, şirketin yurtdışındaki müşterilerine ihbarname yollayarak Gisad’a yapacakları ödemelerin kendisine yapılmasını istedi. Küresel ağı bulunan Morgan Stanley’nin çağrısını uyan müşteriler, ihracat bedellerini doğrudan Morgan Stanley’nin gösterdiği Türkiye dışındaki bankalara yatırmaya başladı. Özellikle Türkiye’nin tekstil ve hazırgiyim ihracatında önemli rolü bulunan Gisad’a yurtdışından ihracat bedeli akışı durunca, kendileri adına ihracat yapması için şirkete mal veren firmalar sattıkları malların bedellerini alamadı. Gisad’ın yerli müşterileri arasında sıktıntı başladı. TEMİNATI İHRACAT BEDELİ Gisad, 1997 yılında tekstilci ve hazırgiyimcilerin ihracatlarının tek elden yapılması ve işlemlerin takibinin yapılması için kuruldu. Kendisinin her hangi bir üretim veya pazarlama faaliyeti bulunmayan Gisad, ihracatçının firmadan aldığı ürünü yine aynı firmanın gösterdiği yurtdışındaki müşteriye tesliminin işlemlerini yapıyor. Gisad, parayı tahsil ediyor, ayrıca kendi üzerinden yaptığı ihracatın KDV iadesini alarak yüzde 1 komisyon kestikten sonra ihracatçı firmaya ulaştırıyor. Faaliyet alanı itibariyle varlıkları büyük çaplı kredilere teminat olarak gösterilmeye yetmeyen Gisad’ın teminat olarak aracılık ettiği ihracatın bedelini gösterdiği anlaşıldı. ‘FATURALARI DEĞİŞTİRİN’ Edinilen bilgiye göre Gisad, kredi borcunu müşterilerinden tahsil etmeye çalışan Morgan Stanley’nin etrafından dolaşmak için yeni mekanizmalar üzerinde çalışıyor. Morgan Stanley’nin kredi tahsilatını ihracatçıların üzerinden gerçekleştirmesi KDV iadelerinin alınmasını da imkansız hale getirdi. Gisad, kendisi aracılığıyla ihracat yapan şirketlerden fatura kesme usüllerini değiştirmelerini istedi. Firmaların KDV iadelerinin takibini kendilerinin yapabilmesi için doğrudan ihracat faturası kesmesi istendi. Hazırgiyimin % 16’sı Gisad’ın elinde Avrupa ihracatı ondan geçiyor Dış Ticaret Sermaya Şirketi statüsünde bulunan Gisad, tekstil, hazırgiyim, deri ve halı sektörleri için kritik önem taşıyor. 2007 rakamlarıyla hazırgiyim ihracatının yüzde 16’sını tek başına yapan Gisad, Türkiye’nin toplam ihracatının yüzde 2.5’unu gerçekleştirdi. 2007 yılında 2.4 milyar dolarlık ihracat yapan Gisad, bunun sadece 300 milyon dolarını tekstil, hazırgiyim sektörlerinin dışındaki sektörlerden yaptı. Henüz kesin rakamlar açıklanmama ama TİM’e göre Gisad 2008’de de Türkiye’nin en büyük 6’ıncı ihracatçısı oldu. Yönetim Kurulu Başkanlığı’nı İbrahim Özdoğan’ın yürüttüğü Gisad’dan Habertürk’ün telefonla yaptığı görüşme talebine yanıt verilmedi. 10 milyar $ destek aldı 14 milyarlık satış yaptı Küresel krizin başladığı ABD’de 2008 Eylül’üne kadar ayakta durabilen iki yatırım bankasından biri olan Morgan Stanley, söz konusu tarihte kendini mevduat bankasına çevirdi. ABD Hükümeti’nden ilk etapta 10 milyar dolarlık sermaya desteği alan banka, 2008’in son çeyreğinde iştirakleri ve varlıklarının toplam 14 milyar dolarlık bölümünü sattı. Seçkin Ürey / [email protected]