Küresel kriz borsa aracı kurumlarını zora soktu. Kriz öncesinde altın çağını yaşayan ve yabancıların gözdesi olan aracı kurumların kaderi, küresel kriz ile birlikte değişti. Azalan aracılık faaliyetleri ve işlem hacimleri ile gelirleri önemli ölçüde azalan aracı kurumları bir de yüksek vergi maliyetleri vurdu. Küçük ve orta ölçekli aracı kurumlar, 2009'da ayakta kalabilmek için son çareyi yetki belgelerini iptal ettirmekte buldu. 650 BİN TL TASARRUF Ocak ayı içerisinde yetki belgeleri için ödenecek olan harç vergisini ödememek için yetki belgelerini iptal ettiren aracı kurumlar, böylece toplam 650 bin TL'lik tasarruf sağlamayı amaçlıyor. Aracı kurumlar her yetki belgesi için yıllık 26.941 TL harç vergisi ödemek zorunda. Yetki belgelerinin iptali ile birlikte bu belgeler için tutulması gereken özsermaye yeterliliği yükünden de kurtulacak olan aracı kurumlar, aldıkları önlemler ile birlikte krizde hayatta kalmayı amaçlıyor. ÖNLEMLER YETERLİ DEĞİL Ancak uzmanlara göre bu önlemler de yeterli olmayabilir. Türkiye'de faaliyet gösteren 104 aracı kurumdan çoğunun 2009 yılı içerisinde faaliyetlerini durdurması ya da büyük aracı kurumlar tarafından satın alınması bekleniyor. Krizle birlikte artan işsiz borsacılara, son gelişmler sonrası yenilerinin eklenmesi bekleniyor. Bazı aracı kurumlar son üç ay içerisinde çalışanlarının işine son verirken, bazıları da çalışanların maaşlarında indirime gitmişti. 'Ağır maliyet yükü aracı kurumları iptale zorluyor' Türkiye Sermaye Piyasası Aracı Kuruluşları Birliği Başkanı Nevzat Öztangut, aracı kurumların büyük maliyet yükleri ile karşı karşıya olduklarını ve yetki belgelerini gözyaşları içinde iptal ettirdiklerini belirtti. Öztangut, "Maliyet baskısında olan kurumlar, ocak ayında peşin olarak olarak ödemeleri gereken harç vergilerinden kurtulmak için yetki belgelerini iptal ettiriyorlar. Bunu da içleri sızlayarak, gözyaşları ile iptal ettiriyorlar" dedi. Maliye Bakanlığı nezdinde aracı kurumlar üzerindeki vergi yükünün azaltılması için girişimde bulunduklarını söyleyen Öztangut, konuya ilişkin henüz bir yanıt alamadıklarını belirtti. Aracılık faaliyetlerinin azalması özellikle küçük ve orta ölçekli aracı kurumları zor durumda bıraktı. "Türkiye'de aracı kurum birleşmeleri görmeyeceğiz" diyen Öztangut'a göre satın alma ve ortak girişimler artabilir. Alım - satım yapmak için yıllık 780 bin TL ödeniyor Aracı kurumlar her yetki belgesi başına özsermaye bulundurmakla yükümlü. 2009 için alım satım aracılığı için bulundurması gereken özsermaye 827 bin TL olarak belirlendi. Aracı kurumlar yetki belgelerini iptal ederek vergi yükünün yarısına bulundurmaları gereken özsermaye yükümlülüğünden de kurtulmuş oluyor. Halka arz beklemiyoruz belge gereksiz AYŞE ÇOLAK-Tera Menkul Değerler Ortağı:.. 2009 zor bir yıl olacağı için, aracı kurumlar ihtiyaç duymadıkları yetki belgelerini iptal ettiriyor. Örneğin biz, 2009 yılı içerisinde bir halka arz beklemediğimiz için, halka arza aracılık belgemizi iptal ettirdik. Aracı kurumlar ocakta yapılması gereken vergi nedeniyle, yetki belgelerini en geç aralık ayına kadar iptal ettirmek zorunda. Piyasaların yeniden toparlanması durumunda ise 2009 Aralık ayında yetki belgeleri için yeniden başvurmayı düşünüyoruz. Yetki belgelerinin iptali bize tasarruf imkanı sağlasa da, bu aynı zamanda birçok kişinin işsiz kalması anlamına geliyor. İşsiz borsacılara yenileri eklenecek Aracı kurumların yetki belgelerinin iptal edilmesi aynı zamanda bu yetki belgeleri için görevlendirilmiş borsacıların da işsiz kalması anlamına geliyor. Küresel kirizin başlaması ile birlikte işten çıkarmaların arttığı sektörde, bazı aracı kurumlar ise maaş indirimleri yaptı. Son olarak yetki belgelerinin iptal ettirilmesi ile birlikte işsiz borsacı sayısının artması bekleniyor. Krizden nispeten daha az etkilenen banka kökenli aracı kurumlar da küçük aracı kurumlarla satın alma amaçlı ilgileniyor. Kerim KARAKAYA/SABAH