Yazdır
Parasal koşullar açısından önemli bir gösterge olan kredi kartlarındaki toplam limit ve bu limitin ne ölçüde kullanıldığı son dönemde hızlı bir değişim gösterdi. TBB Risk Merkezi aylık raporlarından bireysel kredi kartları için QNB ekonomistlerinin yaptığı analize göre son dönemde kredi kartı limitleri, özellikle üst limitli kartlarda artış gösterdi. Ekonomim'den Şebnem Turhan'ın haberine göre, Ekim ayında, kullanılmayan kredi kartı limitinin GSYH’ye oranı da yüzde 16,7’ye ulaştı bu 2024 sonunda yüzde 13,2 seviyesindeydi. Kolaylıkla tüketime dönüşme potansiyeli taşıyan bu serbest limit büyüklüğü, özellikle faizlerin gerilemesiyle beraber iç talebin hızlanmasında etkili olabileceğine dikkat çeken QNB ekonomistleri ayrıca geçmiş deneyimlerin piyasalarda risk iştahının zayıfladığı dönemlerde bu limitlerin altın ve döviz alımlarında da kullanılabildiğini gösterdiğine dikkat çekti.
Toplam limit ekimde 12.6 trilyon TL’ye çıktı
QNB ekonomistleri Erkin Işık, Deniz Çiçek ve Şakir Oktay Gür Türkiye Bankalar Birliği Risk Merkezi’nde aylık olarak verilen ancak zaman serisi halinde yayımlanmayan kredi kartı limitlerine ilişkin verileri en yüksek frekansta derleyerek inceledi. İnceleme sonucu yapılan analizde kredi kartlarının toplam limitinin Ekim 2025 itibariyle 12.6 trilyon TL gibi oldukça yüksek bir seviyeye ulaştığı belirtilerek toplam limitin son yıllarda artış eğiliminde olmakla birlikte, ekimdeki yüzde 5,8’lik artışın hem mayıs-eylül dönemindeki ortalama yüzde 4,6’lık artışın hem de 2024 yılı ortalaması olan yüzde 5,2’nin üzerinde gerçekleştiğine dikkat çekildi.
Limit kullanım oranı geriliyor
Analize göre limit artış hızının yüksek seyretmesi ve hızlanması, finansal koşulları gevşeten bir unsur olarak değerlendirilebilir. Kredi kartı limitlerindeki bu hızlı artışa karşın, kullanım tutarındaki artış daha sınırlı kaldı. Limit kullanımı mayıs-ağustos döneminde ortalama yüzde 5,6 artarken, bu oran eylül ayında yüzde 2,3’e, ekim ayında ise yüzde 1,9’a geriledi. Bu gelişmeye paralel olarak limit kullanım oranı da 2024 sonundaki yüzde 24 ve bu yıl ağustos ayındaki yüzde 23 seviyelerinden düşerek yüzde 21’e indi. Söz konusu oran 2021-2022 döneminde yüzde 35 seviyelerindeydi ve sonrasında limitlerdeki hızlı artışla birlikte geriledi.
Limit artışlarının daha çok yüksek limit segmentinde yoğunlaşmasının, kullanım tarafındaki yavaşlamayı kısmen açıkladığına işaret edilen analize göre 1 milyon TL üzeri limitli kartların oranı nisan ayındaki yüzde 29’dan ekim ayında yüzde 37’ye yükseldi. Bu segmentteki limit doluluk oranı ise aynı dönemde yüzde 25’ten yüzde 22’ye geriledi. Buna karşılık, 100-150 bin TL limitli kartlardaki doluluk oranı nisan ayına göre 3 puan artarak ekim ayında yüzde 26’ya ulaştı. Daha düşük limitli kredi kartlarında da doluluk oranları aynı dönemde yaklaşık 1 puan arttı. Ekim ayı itibarıyla 12.6 trilyon TL düzeyindeki toplam limitin 2.7 trilyon TL’lik kısmının kullanıldığı 9.9 trilyon TL’lik bölümünün ise kullanılmaya hazır durumda olduğuna işaret edilen analizde bu kullanılmayan limit tutarının, 2024 sonundaki 5.9 trilyon TL’ye kıyasla belirgin bir artış gösterdiği vurgulandı. Analize göre artışın bir bölümü enflasyon ve ekonomik büyüme ile açıklanabilmekle birlikte, GSYH’ye oranla boş limit tutarı da 2024 sonundaki yüzde 13,2 seviyesinden ekim ayında yüzde 16,7’ye yükselmiştir. Aynı oran 2022 yılında yalnızca yüzde 5,4 düzeyindeydi. QNB ekonomistleri serbest limit büyüklüğüne ilişkin “Kolaylıkla tüketime dönüşme potansiyeli taşıyan bu serbest limit büyüklüğü, özellikle faizlerin gerilemesiyle beraber iç talebin hızlanmasında etkili olabilir. Ayrıca geçmiş deneyimler, piyasalarda risk iştahının zayıfladığı dönemlerde bu limitlerin altın ve döviz alımlarında da kullanılabildiğini göstermektedir” yorumunu yaptı.
Kredi kartlı ödemede kritik uyarı: Bu ekrana dikkat
Merkez Bankası'ndan kredi kartı faizlerine indirim!
Kredi borcu nedeniyle 1 milyon 810 bin kişi takibe düştü