Yazdır
Avrupa Merkez Bankası (ECB), Avrupa Komisyonu'nun Ukrayna’ya yönelik devasa bir finansman planına destek vermeyi reddetti. Komisyonun, dondurulmuş Rus varlıklarını teminat olarak kullanarak 140 milyar Euro’luk kredi sağlama önerisi, Financial Times'ın haberine göre, bu ret kararıyla birlikte büyük bir çıkmaza girdi.
Komisyonun hazırladığı plan, Rusya Merkez Bankası'na ait ve uluslararası takas kuruluşu Euroclear’da dondurulmuş yaklaşık 210 milyar Euro değerindeki varlıklardan elde edilen gelirlerin teminat olarak kullanılmasına dayanıyordu. Bu krediye ek olarak, AB üyesi ülkelerin de devlet garantisi vermesi öngörülüyordu. Ancak bazı Komisyon yetkilileri, olası bir acil durumda üye devletlerin garantileri hızla sağlayamayacağı endişesiyle piyasada likidite krizi yaşanabileceği uyarısında bulunmuştu.
ECB, 'son kredi mercii' olmayı reddetti
Bu çerçevede Komisyon, potansiyel bir kriz anında Euroclear Bank’a "son kredi mercii" olarak acil destek sağlayıp sağlayamayacağını sormak için ECB’ye başvurdu. Konuya yakın dört farklı kaynağın aktardığına göre, ECB bu talebin "mümkün olmadığını" kesin bir dille iletti.
Üç kaynağın aktardığı iç değerlendirmeye göre ECB, önerilen mekanizmanın temelde üye devletlerin yükümlülüklerini üstlenmek anlamına geldiğini ve bunun da AB antlaşmalarıyla kesinlikle yasaklanan "parasal finansman" kapsamına girdiğini tespit etti. ECB, böylesi bir uygulamanın yüksek enflasyon riskini tetikleyeceği ve merkez bankasının piyasadaki güvenilirliğini ciddi şekilde zedeleyeceği gerekçesiyle plana karşı çıktı.
Merkez Bankası tarafından yapılan resmi açıklamada da, "Bu tür bir öneri değerlendirilmiyor; çünkü parasal finansmanı yasaklayan AB antlaşmalarına muhtemelen aykırıdır" ifadelerine yer verildi.
Komisyon alternatif çözüm arayışında
ECB'nin bu olumsuz tutumu üzerine Avrupa Komisyonu, kredi için gerekli geçici likiditeyi sağlayacak alternatif bir mekanizma geliştirmek üzere hızla çalışmalara başladı. Bir Komisyon sözcüsü, ECB ile ekim ayı sonundan bu yana yakın temas halinde olduklarını teyit etti. Sözcü, "Rus Merkez Bankası’na ait varlıkların iade edilmesi gerekebilecek olası durumlara karşı gerekli likiditenin sağlanması, planlanan tazminat kredisinin hayati bir unsurudur. Bu konudaki çalışmalarımız yoğun bir şekilde devam ediyor" açıklamasını yaptı. Euroclear ise konu hakkında yorum yapmaktan kaçındı.
Belçika’dan hukuki risk vurgusu ve sert itiraz
Euroclear'ın faaliyet gösterdiği ülke olan Belçika, bu kredi planına en güçlü itirazı getiren taraf oldu. Brüksel yönetimi, gelecekte Rus varlıklarının serbest bırakılması durumunda Moskova'nın varlıklarını geri talep edebileceği ve bu durumda Euroclear’ın parayı derhal iade edemeyecek duruma düşebileceği endişesini taşıyor.
Belçika Başbakanı Bart De Wever, bu planın "temelden hatalı" olduğunu dile getirerek, diğer 26 AB üyesinden "hukuken bağlayıcı, koşulsuz, geri dönülemez ve talep halinde derhâl geçerli ortak garantiler" verilmesini talep etti. De Wever, bu güvencelerin 18 Aralık’taki AB liderler zirvesi öncesinde sağlanması gerektiğini belirtiyor.
De Wever ayrıca, Rus varlıklarının dondurulmasını sağlayan yaptırımların her altı ayda bir oy birliğiyle yenilenme zorunluluğunu ve özellikle Macaristan gibi bazı ülkelerin bu sürece itiraz etme olasılığını hatırlattı. Başbakan, yaptırımların ani bir şekilde kaldırılması halinde Euroclear’ın Rusya’ya ödeme yapmak zorunda kalacağını vurguluyor.
Öte yandan, Washington yönetiminden Ukrayna ile Rusya arasında barış girişimlerinin hızlanması ve Trump yönetiminden gelebilecek alternatif varlık kullanımı önerileri, AB içindeki belirsizliği ve endişeleri daha da artırmış durumda. Belçika, olası bir ABD–Rusya anlaşmasının AB yaptırımlarını geçersiz kılma ihtimalinden de kaygı duyuyor.
Komisyonun orijinal planına göre Ukrayna, krediyi yalnızca Rusya’nın savaş tazminatı ödemeyi kabul etmesi durumunda geri ödemekle yükümlü olacaktı. Ancak ECB'nin kesin tavrı, Komisyonu bu önemli finansman projesini hayata geçirmek için yeni ve sağlam formüller bulmaya mecbur bırakıyor.
Bulgaristan'ın ilk yerel euroları görücüye çıktı
Dolar/TL kaç oldu, euroda son durum ne?
Morgan Stanley’e 101 milyon euro vergi kaçakçılığı cezası
Euro Bölgesi bankalarına dolar uyarısı