Yazdır
Türkiye’de mevduat yapısında dikkat çeken bir değişim yaşanıyor. Faiz indirimleri, vergi artışları, siyasi belirsizlikler ve döviz kurları arasındaki parite etkisiyle bankalardaki yabancı para (YP) mevduat payı yeniden yükselişe geçti.
Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) verilerine göre, Mayıs 2024’ten sonra ilk kez YP mevduatların toplam mevduat içindeki payı yüzde 40’ı aştı. Böylece Türk Lirası (TL) mevduat oranı da yüzde 60’ın altına geriledi.
Rekor artış yaşandı
Yurt içi yerleşiklerin YP mevduat hacmi, 17 Ekim haftasında 9,7 milyar dolarlık rekor bir artış kaydetti. Bu artış, tüm zamanların en yüksek haftalık yükselişi olarak kayıtlara geçti.
Parite etkisinden arındırıldığında ise artış 2,3 milyar dolar oldu. Geriye kalan 7,4 milyar dolarlık yükselişin 6,8 milyar doları kıymetli maden depo hesaplarındaki altın kaynaklıydı. Euro/dolar paritesi ise 0,6 milyar dolarlık etki yarattı.
Verilere göre, parite etkisinden arındırılmış artışın 1,2 milyar doları bireysel hesaplardan, 1,1 milyar doları ise kurumsal hesaplardan geldi.
Dövize dönüş yeniden hız kazandı
Nefes'ten Emre Deveci'nin haberine göre YP mevduat payı, Aralık 2021’de yüzde 69,1 ile tarihî zirvesini görmüştü. O dönemde artan enflasyon ve faiz indirimleriyle dövize talep artarken, kur korumalı mevduat (KKM) uygulaması ve ardından gelen faiz artışları bu oranı 2024 sonu itibarıyla yüzde 34,6’ya kadar düşürmüştü.
Ancak son dönemdeki politika değişiklikleriyle birlikte tablo yeniden tersine dönmeye başladı.
Yıl sonu rekoru gelebilir
17 Ekim 2025 itibarıyla yurt içi yerleşiklerin YP mevduat hacmi 218,3 milyar dolar seviyesine ulaştı. Yılbaşından bu yana 55 milyar dolarlık artış görülürken, bunun 34,8 milyar doları altın ve Euro/dolar paritesinden, 20,2 milyar doları ise doğrudan mevduat artışından kaynaklandı.
Yıllık artışta rekor, 42 milyar dolarla 2020 yılına ait. Ancak mevcut seyir devam ederse 2025, hem nominal artışta hem de parite etkisinden arındırılmış bazda tüm zamanların rekor yılı olabilir.
Uzmanlara göre, küresel risklerin artması, iç politikadaki belirsizlikler ve mevduat faizlerindeki gerileme, dövize yönelimi dört yıl aradan sonra yeniden hızlandırdı.
Bu hafta döviz ve altın kazandırdı
IMF'den döviz piyasaları analizi!