Birleşmiş Milletler (BM) raportörleri, ABD Başkanı Donald Trump’ın Gazze için sunduğu ateşkes planıyla ilgili endişelerini açıkladı. Raportörler, planın Filistinlilerin insan haklarını güvence altına alması gerektiğini vurgularken, yeni baskı koşulları yaratmasının kabul edilemez olduğunu belirtti.
Planın olumlu görülen maddeleri
Raportörler, plan kapsamında kalıcı ateşkes, hukuka aykırı şekilde alıkonulan kişilerin serbest bırakılması, BM denetiminde insani yardım akışı sağlanması ve İsrail güçlerinin geri çekilmesi gibi maddelerin memnuniyetle karşılandığını kaydetti.
Ancak bu maddelerin zaten uluslararası hukukun gereklilikleri olduğu ve resmi bir barış planına bağlı olmasının zorunlu olmadığı vurgulandı.
Endişeler ve hukuki çelişkiller
Raportörler, planın bazı temel unsurlarının Uluslararası Adalet Divanı’nın 2024 tarihli görüşü ve uluslararası hukukun temel kurallarıyla çeliştiğine dikkat çekti. Açıklamada, hukuku göz ardı ederek dayatılacak barış girişimlerinin daha fazla adaletsizlik, şiddet ve istikrarsızlığa yol açacağı uyarısı yapıldı.
Planın Filistinlilerin kendi kaderini tayin hakkını güvence altına almadığı, belirsiz ön koşullara tabi tuttuğu ve denetimin şeffaf BM mekanizmaları yerine Trump liderliğinde bir kurul tarafından yapılacağının öngörüldüğübelirtildi.
Beyaz Saray'dan Gazze planı açıklaması
Hollandalı fondan Caterpillar’a 'Gazze' vetosu
Gazze ve İsrail’in silahsızlandırılması eleştirildi
Raportörler, planda Gazze’nin silahsızlandırılmasına bitiş tarihi konulmadığını ve İsrail’in Filistinlilere karşı işlediği uluslararası suçlar ile saldırganlıklarına dair herhangi bir hesap verebilirlik mekanizması bulunmadığını vurguladı.
Açıklamada, planın Gazze’yi Batı Şeria ve Doğu Kudüs’ten ayrı değerlendirdiği, İsrail’in saldırıları sonucu Filistinlilere verilen zararların tazminiyle ilgili yükümlülük getirmediği ve BM’nin öncü rol üstlenmediği de eleştirildi.