Yazdır
Geçmişte kısa süreli sigortalı olup sonrasında çalışmayı bırakan veya açtığı işi kapatan birçok kişi bulunuyor. Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK), çalışarak veya borçlanma yoluyla emeklilik primini tamamlayamayacak kişilere prim iadesi imkânı sunuyor. Hatta vefat eden sigortalıların yakınları da bu haktan yararlanabiliyor.
Takvim yazarı Çığıl Ön Yener’in haberine göre, işte prim iadesiyle ilgili tüm detaylar…
Hangi şartlar aranıyor?
SSK ve Bağ-Kur'luların prim iadesi alabilmesi için sigortalı olarak çalışmaması ya da kendi işini yürütüyor olmaması gerekiyor. Ayrıca emeklilik için gerekli olan 3 şarttan yıl ve yaşı (kadınlar için 58, erkekler için 60) tamamlamış olmaları da şart.
Emekli olamayanlar primlerini nasıl geri alabilir?
Yıl ve yaş şartını tamamlamasına karşın emeklilik için gerekli prim ödeme gün sayısını dolduramayanlar bağlı bulunulan sosyal güvenlik merkezine ya da il müdürlüğüne yazılı talepte bulunmaları halinde ödemiş oldukları prim tutarlarını toplu bir şekilde iade alabiliyor.
Primlerin tamamı iade ediliyor mu? Prim iadesi nasıl hesaplanıyor?
Primlerin tamamı için iade imkanı yok. SSK'lılar (4A) için 2008'den önce kendi adına ödenen hem işçi hem de işveren primi, 2008'den sonra ise sadece işçi primleri geri ödeniyor. Bağ- Kur'lulara (4B) ise tarih ayrımı yapmadan ödedikleri tüm primler geri veriliyor. Bu primler sadece malullük, yaşlılık ve ölüm sigortaları için olanlardan oluşuyor. Sigortalının, varsa hizmet borçlanmaları ile isteğe bağlı sigorta primleri de ölüm ve yaşlılık toptan ödemelerine dahil ediliyor. Kısa vadeli sigorta kolları ile genel sağlık sigortası primleri toptan ödeme yoluyla ödenmiyor.
Ödenecek tutarda güncelleme söz konusu mu?
Evet güncelleme oluyor. Başvuru tarihine kadar geçen yıllar için güncelleme katsayısı ile hesap yapılıyor.
Ölen kişilerin yakınları da alabiliyor mu?
Vefat eden sigortalıların hak sahiplerine ölüm aylığı bağlanabilmesi için en az 1800 gün malullük, yaşlılık ve ölüm sigortaları primi bildirilmiş veya 4/1-(a) sigortalıları için, her türlü borçlanma süreleri hariç en az 5 yıldan beri sigortalı bulunup, toplam 900 gün malullük, yaşlılık ve ölüm sigortaları primi bildirilmiş olması gerekiyor. Bu şartlar sağlanmadığı için ölüm aylığı alamayan hak sahipleri, başvuru yapıp prim tutarlarını toplu olarak iade alabiliyor. Örneğin; Bağ- Kur'lu bir kişi öldüğünde 1500 prim günü bulunuyorsa bu kişinin hak sahibi ölüm aylığı alamıyor. Ancak söz konusu 1500 gün için ödenen primleri topluca alabiliyor.
Yeniden sigortalı olunabilir mi? Toptan ödemeyi alan, iade edip primleri yeniden ihya edebilir mi?
Toptan ödeme yapılarak hizmetleri tasfiye edilmiş bulunanlardan, yeniden sigortalı olanlar, yazılı olarak müracaat etmeleri halinde, aldıkları toptan ödemenin ödeme tarihi ile yazılı istek tarihi arasında geçen yıllar için her yılın gerçekleşen güncelleme katsayısı ile güncellenerek bulunan tutarı, tebliğ tarihini takip eden ayın sonuna kadar ödemeleri halinde, bu hizmetler ihya ediliyor.
FAZLA ÖDEMELERE İMKAN VAR
Asgari ücretin 7.5 katını aşan kazançlar emekli aylığı hesabında dikkate alınmıyor. Burada tavanı aşan kısım için iade istenebiliyor. Birden fazla iş yerinde çalışan kişilerin ödedikleri primler tavanı aşarsa, fazla ödenen tutar talep edilebiliyor. Prim iadesinden, birden fazla işverene bağlı olarak çalışan emekli işçiler de yararlanıyor. Emekli olduktan sonra sigortalı çalışmaya devam edenler için işçi payı olarak yüzde 7.5 oranında prim kesiliyor. Bu nedenle tavanı aşan kazancın yüzde 7.5'i oranında ödeme yapılıyor.
PRİM İADESİ NASIL YAPILIYOR?
Bunun için SGK'ya yazılı olarak başvurulması şart. SGK, dilekçenin verildiği tarihi takip eden ay içinde iade işlemini gerçekleştiriyor. Güncelleme uygulanmıyor. Bu nedenle dilekçeyi geç vermemek gerekiyor.
Emekliler yeniden çalışıyor: Sayı her ay artıyor
Emekli maaşında artış mümkün mü? İşte formülü...