Gelir zayıf, gider yüksek: Vergi artışı mı geliyor?

Merkezi yönetim bütçesinin ilk altı aylık verileri açıklandı. Rakamlar, yılın ikinci yarısında sıkı mali tedbirlerin gündeme gelebileceğine işaret ediyor. Ocak-haziran döneminde bütçe giderleri 6,6 trilyon TL, gelirler ise 5,6 trilyon TL oldu. Böylece, ilk yarıda bütçe açığı 980 milyar TL olarak kaydedildi.

Ekonomim'den Dr. Burcu Aydın'ın köşe yazısına göre, toplam bütçe giderlerinde yıl sonu hedefinin yüzde 45’i aşılırken, faiz giderleri bu oranı yüzde 57 ile geçti. Faiz harcamaları geçen yılın aynı dönemine göre iki katına çıkarak 1,1 trilyon TL’ye ulaştı. Böylece, yılın tamamı için öngörülen 1,9 trilyon TL’lik faiz ödeneğinin aşılması olasılığı kuvvetlendi.

Cari harcamalar sınırlı arttı

Faiz dışı giderlerde ise daha kontrollü bir seyir izlendi. Cari harcamalar geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 37 artarken, personel ve sosyal güvenlik giderleri yüzde 36 arttı. En dikkat çekici artış, deprem harcamalarının etkisiyle sermaye giderleri ve transferlerde görüldü. Bu kalemlerdeki artış yüzde 53 oldu.

Vergi gelirlerinde dengesizlik

Vergi gelirlerinin dağılımı da yılın ikinci yarısında yeni adımların habercisi olabilir. Gelir vergisi kalemi ilk yarıda 1,1 trilyon TL’ye ulaşarak ikiye katlandı. Ancak kurumlar vergisi sadece yüzde 16 artış gösterdi. Uzmanlara göre bu zayıf performansın nedeni, ekonomik yavaşlama ve enflasyon muhasebesi uygulamaları.

Dolaylı vergilerde ise ithalattan ve dahilden alınan KDV gelirleri toplamda 1,6 trilyon TL’ye ulaştı. Ancak bu artış yüzde 37’de kalırken, enflasyona göre reel bir büyüme gerçekleşmedi. ÖTV gelirleri de benzer şekilde yüzde 38 artış gösterdi.

Yeni önlemler masada

Ekonomideki yavaşlamanın özellikle tüketim vergileri üzerindeki etkisi nedeniyle, ikinci yarıda gelirlerde artış hızının düşmesi bekleniyor. Faiz giderlerindeki yüksek seyirle birleştiğinde, bu durum bütçe açığının daha da büyümesine yol açabilir.

Bu çerçevede, ekonomi yönetimi yeni bütçe önlemleri hazırlığına geçebilir. Özellikle KDV ve ÖTV gibi dolaylı vergiler ile stopaj oranlarında ve finans kesimine yönelik vergi düzenlemelerinde değişiklikler gündeme gelebilir.

Bütçe açığı haziranda 330 milyar TL