Yazdır
Uluslararası Yatırımcılar Derneği’nin (YASED) Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası’nın (TCMB) 11 Temmuz 2025’te paylaştığı Ödemeler Dengesi İstatistiklerinden derleyerek hazırladığı “Rakamlarla Uluslararası Doğrudan Yatırımlar Bültenine” göre, 2025 yılının Mayıs ayında, Türkiye’ye 1 milyar 377 milyon dolarlık Uluslararası Doğrudan Yatırım (UDY) girişi gerçekleşti.
Güncel bu istatistikle beraber, yılın ilk beş ayında Türkiye’ye gelen toplam UDY miktarı, 4 milyar 727 milyon dolar olarak kaydedildi. Yılın ilk beş ayında 2024’ün aynı dönemine kıyasla yüzde 16’lık bir artış kaydedilirken 2002 yılından itibaren Türkiye’ye gelen UDY girişlerinin toplam değeri ise 280 milyar dolara yaklaştı.
Mayıs ayında gerçekleşen toplam UDY girişi 1 milyar 377 milyon dolar olarak hesaplanırken bu yatırımların 425 milyon doları yatırım sermayesi şeklindeydi. Mayıs ayındaki toplam UDY’nin 792 milyon doları borçlanma araçları, 171 milyon doları yabancı uyruklulara gayrimenkul satışı yoluyla gerçekleşti. Aynı ay içerisinde yatırım tasfiyelerinin 11 milyon dolar değerinde aşağı yöndeki etkisiyle, Mayıs ayındaki toplam UDY girişi 1 milyar 377 milyon dolar oldu.
En fazla yatırım toptan ve perakende sektöründe gerçekleşti
2025 yılının Mayıs ayı içerisinde gerçekleşen 425 milyon dolar değerindeki yatırım sermayesi girişlerinde, 127 milyon dolarlık yatırım girişi ile toptan ve perakende ticaret yüzde 30’luk bir pay aldı. Kauçuk ve plastik ürünleri imalatı yüzde 12’lik payıyla geçmiş kümülatif performansının üzerinde bir performans sergileyerek aynı ay içerisinde gerçekleşen yatırım sermayesi girişlerinde öne çıkan diğer sektör oldu.
Mayıs ayında en fazla uluslararası yatırım Amerika’dan geldi
2002-2024 dönemi toplamında yüzde 58’lik pay sahibi olan Avrupa Birliği (AB-27) ülkeleri 2025’ün beşinci ayında yüzde 39’luk bir pay aldı. Aynı ay içerisinde Amerika Birleşik Devletleri (ABD) yüzde 36 ile en büyük paya sahip olurken, onu yüzde 19 ile Hollanda, yüzde 10 ile Danimarka, yüzde 7 ile Azerbaycan ve yüzde 5 ile Birleşik Krallık (BK) takip etti.
Yılın ilk beş ayının toplamı değerlendirildiğinde ise Türkiye’ye en çok yatırım yapan üç ülke; yüzde 23 ile Kazakistan, yüzde 15 ile Hollanda ve yüzde 13 ile ABD olarak sıralandı.
UNCTAD’ın 2025 Dünya Yatırım Raporuna göre küresel UDY akışlarında yüzde 11’lik düşüş
Birleşmiş Milletler Ticaret ve Kalkınma Konferansı’nın (UNCTAD) 19 Haziran 2025 tarihinde paylaştığı 2025 Dünya Yatırım Raporu’ndan küresel değerlendirmelere de yer veren UDY bültenine göre 2024 yılında küresel UDY’lerin yüzde 11’lik bir düşüşle, 1,5 trilyon dolara gerilediği paylaşıldı.
Dijital sektörlerde güçlü artış, sürdürülebilirlik ve altyapı yatırımlarında ise durgunluk
Rapora göre altyapı finansmanındaki gerileme yıl içerisindeki düşüşte ana belirleyici oldu, sıfırdan yatırımlar ve birleşme & satın alma işlemleri ise sınırlı bir direnç gösterdi. Spesifik olarak Uluslararası Proje Finansmanı, işlem değerinde yüzde 26, işlem sayısında yüzde 27 azaldı. Greenfield (sıfırdan yatırım) projeleri sayıca yüzde 3 arttı, ancak bu projelerin toplam değeri yüzde 5 azaldı. M&A (birleşme ve satın alma) işlem değeri yüzde 14 arttı, ancak işlem sayısı düşük kaldı.
2024’te dijital sektörlerdeki UDY artışı dikkat çekti; yapay zekâ, veri merkezleri ve yarı iletkenlerde sıfırdan yatırımlar üç katına çıktı ancak yatırımlar sınırlı sayıda ülkede yoğunlaştı.
Buna karşılık, Sürdürülebilir Kalkınma Amaçları ile uyumlu yatırımlar yüzde 25-30 oranında azaldı; özellikle yenilenebilir enerji ve altyapı alanlarında düşüş gözlemlendi. Tedarik zinciri kaymalarıyla birlikte imalat yatırımları ise genel olarak istikrarını korudu.
ABD, yatırım girişi ve proje büyüklüğünde liderken Çin’in UDY girişi yüzde 29 düştü
2024 yılında ABD, 279 milyar dolar ile küresel UDY girişlerinde ilk sırada yer aldı; onu Singapur (143 milyar dolar) ve Hong Kong (126 milyar dolar) izledi. Çin’in UDY girişi yüzde 29 düşerek 116 milyar dolara geriledi. ABD, Singapur ve Hong Kong pozitif artışlar kaydederken; İsviçre, BK, İrlanda ve Lüksemburg, küresel asgari vergi kurallarının etkisi ve yatırımların geri çekilmesi nedeniyle net negatif girişler kaydetti.
2025 görünümünün de değerlendirildiği raporda; jeopolitik gerilimler, gümrük tarifesi riskleri ve zayıflayan makro göstergeler nedeniyle yıl başındaki görece ılımlı tablonun bozulduğu ifade edildi. Faiz indirimleri ve çok uluslu şirketlerin karlarının yeniden yatırıma dönüşmesinin, yatırımları yukarı yönlü destekleyebilecek unsurlar arasında olduğu değerlendirildi.