Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği (TOBB) üyelerine yönelik 25 milyar TL’lik KGF destekli Nefes Kredisi, ilk günden tükenince birçok başvuru reddedildi. İş insanları, başvuruların başlamasından sadece birkaç saat sonra "limit kalmadı" yanıtı aldıklarını aktardı.
TOBB Başkanı Rifat Hisarcıklıoğlu’nun girişimiyle pazartesi günü başlatılan pakette, faiz oranı vadesine göre %37–38 arasında değişiyordu. Krediye Ziraat Bankası, Vakıfbank, Halkbank, Ziraat Katılım, Yapı Kredi, Akbank ve Denizbank şubeleri aracılığıyla başvuru yapılabiliyordu.
Ekonomim'den Merve Yiğitcan'ın haberine göre, toplam 25 milyar TL’lik limitin yedi bankaya eşit paylaştırıldığı varsayımıyla, her bankaya ortalama 3,5 milyar TL düştüğü tahmin ediliyor. Banka şubesi sayısının çokluğu göz önünde bulundurulduğunda, bazı şubelerde firma başına düşen azami 2,5 milyon TL’lik limitin bile dağıtılamadığı görüldü. Türkiye Bankalar Birliği ve Türkiye Katılım Bankaları Birliği verilerine göre, bu yedi bankanın toplamda 6 bin 39 şubesi bulunuyor.
Önel: 1,5 saatte bitti, hayal kırıklığı yarattı
Peki yoğun talep gören Nefes Kredisi’ne ilişkin sektör temsilcileri ne düşünüyor? Üyelerinin büyük kısmını mikro, küçük ve orta ölçekli işletmelerin oluşturduğu İstanbul Tüccarlar Kulübü Derneği Başkanı İlker Önel, son dönemde artış hızı azalmakla birlikte hala yüksek enflasyon ve yüksek faiz baskısı altında bulunan zorlu ekonomik koşulların yılın ilk yarısında reel sektörü olumsuz etkilemeye devam ettiğini belirterek, “6 ay geri ödemesiz 36 ay vade imkanı sağlayan Nefes Kredisi, bu zorlu koşullarda mikro ve küçük işletmeler için can suyu olacaktı. Ancak, kısa sürede dolan limitler yüzünden bu imkan da hayal kırıklığına dönüştü” dedi. 2,5 milyon liraya kadar kullanılabileceği açıklanan Nefes Kredisi’nin KOBİ’lerin özellikle işletme sermayeleri ile ilgili yaşadıkları sorunları aşabilmeleri için önemli bir destek oluşturacağını ifade eden Önel, “Ama ne yazık ki KOBİ’lerimiz ticari kredilere olduğu gibi Nefes Kredisi’ne de ulaşamadı. İTK üyesi çok işletmemiz, kredi başvurularının başladığı ilk gün bankalara koştular ancak elleri boş döndüler. Kamu bankalarında bile limitlerin ilk 1,5 saat içinde dolduğu bilgisini aldılar” dedi.
“Önceden haber alıp hazırlık yapanlar oldu mu?”
Bu noktada akıllarda bazı soru işaretlerinin de oluştuğunu dile getiren Önel, “Bu kredi için daha önce açıklanmayan bilge talep edildi. O da KOSGEB’den KOBİ tanımının güncellendiğine dair belgeydi. Başvuru başlar başlamaz bu beyannameleri yaklaşık 1,5 saat içinde tamamlayan firmalar eli boş döndü. O zaman önceden bilgisi olup KOSGEB beyannamesi hazır olanlar var mı, diye düşünmeden edemiyoruz” dedi. 2021 yılında da KOBİ’lerde yine 6 ay geri ödemesiz, 12 vadeli bir Nefes Kredisi imkanı tanındığını hatırlatan Önel, şunları söyledi: “O dönemde başvuran tüm işletmeler bu krediye ulaşabilmişti ve piyasalara etkisi çok olumlu olmuştu. Bu kez, Nefes Kredisi’ni büyük heyecanla bekleyen işletmelerimiz bu krediye ulaşamadı. Bu nedenle Nefes Kredisi için belirlenen limitlerin bir kez daha gözden geçirilmesini ve artırılmasını bekliyoruz.”
Önder: Hızlı tükeneceğini tahmin ediyorduk
Züccaciyeciler Derneği Başkanı Burak Önder, şu an piyasada kredi maliyetinin yüzde 55-60 civarında olduğunu hatırlatarak, Nefes Kredisi’nde belirlenen faiz oranının görece daha uygun olduğunu dile getirdi. Reel sektör olarak kaynakların limitli olduğunun fakında olduklarını vurgulayan Önder, “Ancak piyasada özellikle üretici KOBİ tarafında ciddi bir finansman sorunu var. Finansmanın hem kalitesi hem de ulaşılabilirliği sıkıntılı. Üretici ihracatçıların ise finansman ihtiyacı çok ciddi. İşler de her geçen gün daralıyor, hem içeride hem de dışarıda. Bu nedenle görece uygun maliyetli son pakete firmaların yoğun olarak başvurduğunu görüyoruz. Zaten çok hızlı tükeneceğini tahmin ediyorduk. Daha yüksek limitli ve uygun maliyetli paketlerin artırılması gerektiğine inanıyoruz” dedi.
Özüren: Yeterli olmadığı açık
Türkiye Giyim Sanayicileri Derneği (TGSD) Eş Başkanı Ümit Özüren, sanayinin finansmana erişiminin uzun süredir sıkıntılı olduğuna dikkat çekerken, “Neredeyse her firmanın hem teminat hem de kredi maliyeti anlamında sıkıntıları var. Dolayısıyla son paketteki şartların görece uygun olması nedeniyle yoğun talebin oluşması da çok normal. Bu da paketin büyüklüğünün çok yeterli olmadığını gösteriyor. Elbette olumlu bir hava yarattı; hiç yoktan iyidir, ama yeterli olmadığı açık. Çok acil şekilde desteğin büyütülüp yaygınlaştırılması lazım. Zira işletme sermayeleri erimiş durumda. Sektörümüz ise 2 yıldır zarar ediyor. Dolayısıyla firmaların dönebilmesi acil krediye ihtiyacı var” diye konuştu.
Çetin: Tüm sektörlerde sıkıntı büyük
İstanbul Sanayi Odası (İSO) Yönetim Kurulu Üyesi Hüseyin Çetin, Nefes Kredisi’nde toplam maliyetin banka ve KGF komisyonu ile beraber yüzde 40’a ulaştığını, bu haliyle maliyetin yüksek olmasına rağmen piyasa faizlerinin yüzde 55-60 olması sebebiyle ilginin yüksek olduğunu ifade etti. 25 milyar TL’lik kaynağın ise yeterli olmadığını aktaran Çetin, “Tüm sektörlerde büyük sıkıntı var. Konkordatolar çığ gibi artıyor. İlk 6 ayda geçen yıla göre çok yüksek artış yaşandı. Bu durum küçük işletmeleri de olumsuz etkiliyor. Bu nedenle açıklanacak yeni paketlerle daha fazla kaynak üreticilere sunulmalı” ifadelerini kullandı.
İçten: Emek yoğun sektörlere paketlerde öncelik verilmeli
Türkiye Ayakkabı Sanayicileri Derneği (TASD) Başkanı Berke İçten, Nefes Kredisi’nin görece uygun faizi ve teminat kolaylığı nedeniyle sektör firmalarından ilgi gördüğünü söylerken, “Bu tarz daha fazla desteğe ihtiyacımız var. Genel gider ve işçilik maliyetlerimiz çok yüksek. Sıkılaşma politikaları nedeniyle iç talep daraldı. Mevcut kur politikası nedeniyle de ihracat yapamıyoruz. Bu süreç geçene kadar firmaların ayakta kalabilmesi için bu tarz destekler gerekiyor. Ancak paketlerde limitler az. Limitin daha yüksek, faizin ise biraz daha uygun olduğu yeni paketlere ihtiyaç var. Özellikle de zor günler geçiren bizim gibi emek yoğun sektörlere bu tarz paketlerde pozitif ayrımcılık yapılıp öncelik verilmeli” şeklinde konuştu.
Nefes Kredisi’nde faiz oranı netleşti
Avdagiç’ten İstanbullu işletmelere ‘nefes kredisi’ daveti
TOBB'un "Nefes Kredisi" KOBİ'ler için yeniden başlıyor