Vergi Denetim Kurulu (VDK), 2023 ve 2024 yılı gelir vergisi beyannameleri ile lüks harcamaları arasında büyük fark tespit ettiği 10 bine yakın büyük şirket ortağını izaha davet etti.
VDK’nın dikkat çeken uygulaması kapsamında, gelir beyanı bulunmayan ancak araç ve gayrimenkul gibi yüksek harcamaları olan şirket ortaklarıyla birebir görüşmeler yapılmaya başlandı.
İzaha davet edilenlere birebir sorular yöneltiliyor
Müfettişler, kişisel hesaplarda yüksek miktarda para hareketi bulunan, kredi kartlarından lüks harcamalar yapan kişilere bu harcamaların kaynağını tek tek sormaya başladı. İzahat veremeyenler hakkında ise resmi rapor düzenlendi.
Ancak Yeminli Mali Müşavir Abdullah Tolu’ya göre, bu sürecin amacı ceza kesmek değil, gönüllü uyumu sağlamak. Tolu, “Maliye sadece kazanç elde ettiği halde beyan vermeyenleri izaha çağırıyor. Bu bir rehberlik sürecidir” dedi.
VDK’nın gözetim programı nasıl işliyor?
VDK, yapay zeka destekli Risk Analiz Sistemi ile mükelleflerin gelir ve harcama düzeylerini karşılaştırarak, beyanname uyumsuzluğu olanları tespit ediyor. Bu kapsamda 500 bin mükellefi analiz eden kurum, yaklaşık 40 bin şirketi riskli ilan etti. Şimdi de bu şirketlerin ortakları mercek altına alındı.
B1, B2 ve B3 şirketleri neye göre belirleniyor?
VDK’nın radarına giren 10 bin kişi, aktif büyüklükleri ve satış hacimleri yüksek olan B1, B2 ve B3 düzeyindeki şirketlerin ortakları. Bu şirketlerin özellikleri şöyle:
-
B1 Mükellefleri: 1,3 milyar TL üzeri aktif büyüklük veya 340 milyon TL üzeri özkaynak
-
B2 Mükellefleri: 350 milyon TL – 1,3 milyar TL arası aktif büyüklük
-
B3 Mükellefleri: 120 milyon TL – 350 milyon TL arası aktif büyüklük
Görüşmeler başladı, raporlamalar Haziran sonunda tamamlanacak
VDK, şirket ortaklarına telefonla ulaşarak bilgilendirme yapıyor ve yüz yüze görüşmelere davet ediyor. Görüşmeler müfettişlerin ofislerinde gerçekleşiyor. Süreçte görevli müfettişler, 3 Haziran’a kadar tebligatları tamamladı. 30 Haziran’a kadar ise tüm raporlamaların bitirilmesi planlanıyor.
Amaç ceza kesmek değil, gönüllü uyumu artırmak
Tolu’nun da belirttiği gibi bu süreçteki temel amaç, cezalandırma değil. Gelir elde ettiği halde bunu beyan etmeyen kişilerin beyanname vererek vergi sorumluluklarını yerine getirmesi hedefleniyor. Açıklama yapamayanlar ise incelemeye alınacak.
Kar dağıtmayan şirketler yeniden gündemde
VDK’nın bu hamlesi, uzun yıllar kar dağıtımı yapmayan şirketleri de gündeme taşıdı. Prof. Dr. Şükrü Kızılot’un yıllar önce gündeme getirdiği “ortaklar geçimini nasıl sağlıyor?” sorusu tekrar tartışılıyor. Vergi uyumu için ilerleyen dönemde şirketlerin kar dağıtımına zorlanabileceği konuşuluyor.
Özel gider harcama bildirimi tekrar gündeme mi geliyor?
Gelir ve harcama uyumsuzluklarını tespit etmek için uzun süredir gündeme gelmesine rağmen hayata geçirilemeyen “Özel Gider Harcama Bildirimi” sistemi, VDK’nın bu çalışmalarıyla yeniden önem kazandı. Bu sistem, kişilerin lüks harcamaları üzerinden gelirlerinin analiz edilmesini sağlayabilir.
Sonuç: Vergi uyumu için rehberlik dönemi başladı
VDK’nın hayata geçirdiği “Yüksek Gelir Grupları Gözetim ve Uyum Programı” Türkiye’de vergi denetiminde yeni bir dönemi başlatıyor. Bu süreçte amaç mükellefleri korkutmak değil, rehberlik ederek uyumlarını sağlamak. Ancak açıklama yapamayanlar için ciddi denetimler ve incelemeler yolda olabilir.
Bu kez sporcular Maliye'nin kıskacında
İstanbul’da dört kişilik bir ailenin ortalama yaşam maliyeti açıklandı
Maliye, medyum ve falcıların peşinde