Yazdır
Bankacılık sektöründe sorunlu krediler yalnızca takipteki krediler ve kredi kartı borçlarıyla sınırlı kalmıyor. Takibe alınan kredi ve kredi kartı borçlarının toplamı 400 milyar lirayı aşarken, bankaların tahsil edemedikleri riskli alacaklarını varlık yönetim şirketlerine (VYŞ) devretmesiyle bilanço temizliği öne çıkıyor. Fakat bu devirler, arkasında hem ekonomik göstergeler hem de yasal mevzuata dair hararetli tartışmalar bırakıyor. Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası’nın (TCMB) 2025 yılı finansal istikrar raporuna göre, Mart 2025 itibarıyla VYŞ’lerin yönettiği alacakların büyüklüğü yıllık yüzde 67,4’lük artışla 79 milyar liraya yükseldi. Sözcü’den Mehtap Özcan Ertürk’ün haberine göre, sadece son üç ayda yıllıklandırılmış büyüme oranı yüzde 79,6 oldu ve bu yükseliş sektörde yeni rekorlara işaret etti.
İHALE YÖNTEMİYLE SATILIYOR
Bankaların Kamuyu Aydınlatma Platformu’na (KAP) yaptığı bildirimlerden derlenen verilere göre, 2025 başından 29 Mayıs’a kadarki süreçte toplam anapara ve faiz tutarı yaklaşık 12 milyar lira olan bireysel ve ticari alacaklar ihale yöntemiyle VYŞ’lere satıldı. Satış fiyatlarının çarpıcılığı ise dikkat çekiyor: 1 liralık alacak, sadece 20 ila 35 kuruş karşılığında el değiştirdi.
Finansal Kurumlar Birliği’nin verilerine göre bugüne kadar bankalarca VYŞ’lere devredilen kredi dosyası sayısı 13,9 milyon adede (6,8 milyon farklı kişiye ait) ulaştı. Toplam yönetilen tutar 135,2 milyar lirayı aştı. Bu portföyde tahsili gecikmiş borçların yüzde 53’ü bireysel, yüzde 47’si ise ticari kredilerden oluşuyor.
YASAL DÜZENLEME BEKLENİYOR
Bu durum, ekonomiye yansıyan büyüklüğün yanı sıra hukuki alanda da çeşitli soru işaretleri yaratıyor. Özellikle BDDK eski üyesi ve hukuk profesörü Kemal Çevik’in kısa süre önce yaptığı açıklamalar, milyonlarca borçlunun durumuna dair yeni tartışma başlatmış durumda. Çevik’e göre, VYŞ’lere devredilen alacakların tahsilatı ve borçlu haklarının korunması, mevcut düzenlemelerin dışında yeni hukuki sınamalar doğurabilir.
Yakın vadede hem ekonomik göstergeler hem de yargı mercilerinin vereceği kararlar, sorunlu kredilerin geleceği ve VYŞ’lerin rolü açısından belirleyici olacak görünüyor. Sektörde ise hem borçluların hem de finans kuruluşlarının rahat bir nefes alabilmesi için daha adil ve şeffaf bir yasal takip sistemi tartışılıyor.
Batık kredi hacizleri yasal değil mi?
KOBİ'lerin batık kredi miktarı 95 milyar liraya ulaştı
Bankaların batık kredileri yüzde 62 artarak 342 milyara dayandı