Yazdır
ABD’de milyarderlerin servetindeki dikkat çekici artış, gelir eşitsizliği tartışmalarını yeniden alevlendirdi. Zenginlerle sıradan vatandaşlar arasındaki ekonomik uçurum büyürken, gündeme gelen yeni vergi planları da bu ayrımı derinleştirme riski taşıyor.
Oxfam’ın yeni raporuna göre, Amerika’nın en varlıklı 10 kişisi, son bir yıl içinde toplamda 365 milyar dolarlık bir servet artışı yaşadı. Bu, günlük bazda ortalama 1 milyar dolarlık bir kazanca tekabül ediyor. Kısa vadeli piyasa dalgalanmalarına rağmen bu olağanüstü artış, zenginler ile sıradan vatandaşlar arasındaki ekonomik uçurumu daha da gözler önüne seriyor.
Ortalama vatandaş için ulaşılmaz bir servet
Ortalama bir Amerikalı işçinin yılda yaklaşık 50 bin dolar kazandığı düşünüldüğünde, bu servet artışı adaletsiz gelir dağılımını açıkça ortaya koyuyor. Oxfam’a göre, orta gelirli 10 Amerikalı’nın bu miktardaki serveti biriktirebilmesi tam 726 bin yıl sürecek.
Listenin zirvesinde Elon Musk yer alıyor
Analiz, Forbes’un Nisan 2024 - Nisan 2025 dönemine ait Gerçek Zamanlı Milyarderler Listesi’ni temel alıyor. Tesla’nın CEO’su Elon Musk, bu süreçte servetini 186 milyar dolar artırarak listenin en üst sırasına yerleşti. Musk’ı, 38,7 milyar dolarlık kazançla Meta CEO’su Mark Zuckerberg ve Walmart’ın mirasçılarından Rob Walton takip etti. Warren Buffett ve Jim Walton da servetlerini sırasıyla 34,8 milyar ve 36,5 milyar dolar artırdı. Ancak Google’ın kurucuları Larry Page ve Sergey Brin gibi bazı milyarderlerin varlıklarında gerileme yaşandı.
Yeni vergi planı: Zenginlere yeni ayrıcalıklar mı?
Cumhuriyetçi Parti’nin önerdiği yeni yasa tasarısı, 2017’deki Trump vergi reformunu kalıcı hale getirmeyi amaçlıyor. Ancak bağımsız kuruluşlar, bu düzenlemenin en büyük faydayı en zengin yüzde 10’luk kesime sağlayacağını ifade ediyor. Penn Wharton Bütçe Modeli’ne göre bu tasarı, üst gelir grubuna 3,1 trilyon dolar vergi indirimi sağlayabilirken, en yoksul yüzde 20’lik dilimin yıllık yaklaşık 1.035 dolar kaybı olacağı öngörülüyor.
“Trilyonere giden yol” uyarısı
Oxfam America’dan kıdemli politika uzmanı Rebecca Riddell, bu vergi düzenlemesinin milyarderleri daha da zenginleştirirken, sıradan insanların ekonomik yükünü artıracağını savunuyor. Riddell, “Dünyanın ilk trilyonerini yaratacak bir vergi sisteminin inşa edildiğini görüyoruz,” diyerek yasa tasarısına karşı uyarıda bulundu.
Servet vergisi tartışmaları gündemde
Bazı ilerici politikacılar, milyarderlerin devasa kazançlarının küçük bir kısmıyla bile büyük sosyal sorunların çözülebileceğini belirtiyor. Oxfam’a göre, yalnızca ilk 10 zenginin 1 milyar dolar üzerindeki servetlerine yüzde 3’lük bir servet vergisi uygulanması durumunda, 50 milyar dolar gelir elde edilebilir. Bu kaynak, 22,5 milyon kişiye bir yıl boyunca gıda yardımı sağlamak için yeterli. Ancak, servetin tespiti, uygulama zorlukları ve anayasal engeller nedeniyle bu öneri pratikte ciddi zorluklar barındırıyor.
Artan borç ve kredi notu baskısı
Vergi indirimi planları, ABD’nin 36 trilyon doları aşan ulusal borç yüküyle birleştiğinde, ekonomik riskleri daha da artırıyor. Moody’s Ratings, harcamalarda kalıcı kesintiler yapılmadığı takdirde ülkenin mali istikrarının tehdit altında olduğunu açıkladı. Sorumlu Federal Bütçe Komitesi ise söz konusu yasa tasarısının, 10 yıl içerisinde ulusal borca 3,3 ila 5,2 trilyon dolar ek yük getireceğini ve bu durumun enflasyonu tetikleyip faiz oranlarını artırabileceğini belirtiyor. Demokrat Senatör Elizabeth Warren ise tasarıyı “zenginlere verilmiş bir hediye” olarak nitelendirdi ve “İhtiyacı olanlar milyarderler değil, çalışan Amerikalılar” sözleriyle eleştirisini dile getirdi.
Zenginlerin yüzen sarayları ne kadar?
İşte ABD'nin en zengin 25 ailesi
Trump’tan zenginlere şok vergi talimatı