Yazdır
Dünyada ilk kez gerçekleştirilen güneş fırtınası tatbikatı, insanlığın şiddetli uzay hava koşullarına karşı ne denli hazırlıksız olduğunu gözler önüne serdi. Aralarında ABD Ulusal Okyanus ve Atmosfer İdaresi’nin (NOAA) de bulunduğu kurumlar, yaklaşmakta olan bir süper güneş fırtınasına karşı müdahale kapasitelerini test etti. Tatbikat, uzaydan gelen yüksek enerjili parçacıkların iletişim, ulaşım ve enerji altyapılarında yol açabileceği yıkımı simüle etti.
Uzaydan gelen tehdit: Güneş fırtınalarının etkileri
Güneş fırtınaları; uydular, astronotlar, elektrik şebekeleri ve radyo iletişimi üzerinde doğrudan etkilere sahip. Güneş’ten koparak Dünya’ya ulaşan yüklü parçacıklar, özellikle GPS sistemleri, ticari havacılık ve alçak yörüngedeki uydular açısından ciddi risk oluşturuyor.
Gannon Fırtınası: 10 Mayıs’ta gelen şok dalga
Tatbikat esnasında, son 20 yılın en güçlü güneş fırtınası olan Gannon Fırtınası, 10 Mayıs 2024’te Dünya’yı vurdu. G5 kategorisindeki bu fırtına, aurora ışıklarının ekvatora kadar indiği ender anlardan biri olarak kayıtlara geçti. Birçok bölgede elektrik kesintileri yaşanırken, uydular geçici olarak devre dışı kaldı.
Teknik yetersizlik kadar iletişim sorunu da var
Johns Hopkins Uygulamalı Fizik Laboratuvarı’ndan Ian Cohen, tatbikatın yalnızca teknik değil, iletişimsel eksikleri de ortaya çıkardığını belirtti. Cohen’e göre, uzay hava olayları hakkında karar alıcılarda farkındalık oluşturmak önemli; ancak farklı kurumlar arasında bilgi paylaşımı ve kriz anında koordinasyon hâlâ yetersiz.
Yeni uyarılar: Kritik altyapılar korunmalı
Tatbikat raporu, aşırı uzay hava koşullarına karşı kurumlar arası iletişimin güçlendirilmesi gerektiğini vurguluyor. Ayrıca federal, eyalet ve yerel düzeyde hızlı müdahaleyi mümkün kılacak sistemlerin eksikliği dikkat çekiyor. Bilim insanları, bu tür fırtınaların etkilerini önceden kestirmenin zor olduğunu; bazı durumlarda çarpışmadan yalnızca 15 ila 45 dakika önce tespit yapılabildiğini hatırlatıyor.
Bu nedenle, Güneş’e daha yakın yörüngelere yeni gözlem araçlarının yerleştirilmesi çağrısı yapılıyor. Aynı zamanda, halkın bilinçlendirilmesi ve eğitim kampanyalarıyla farkındalığın artırılması gerektiği ifade ediliyor.
Raporda, ekstrem uzay hava olaylarının ulusal güvenlik ve kritik altyapılar açısından ciddi tehditler barındırdığına dikkat çekiliyor. Bu tür felaketlere; depremler, kasırgalar ve siber saldırılar gibi hazırlıklı olunması gerektiği uyarısı yapılıyor.
Bilim insanlarından müthiş tespit: Güneş ışınları sismik hareketliliğe yol açıyor
NASA Güneş'teki dev patlamayı görüntüledi
İşte NASA'nın kamerasından Güneş'in doğuş videosu